TÜİK Verileri Eğitimde Alarm Veriyor: Ortalama Eğitim Süresi Geriliyor

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2024 yılına ilişkin açıkladığı “Eğitimde Beklenen Süre” verileri, eğitim politikaları açısından dikkat çekici bir tablo ortaya koydu. Rapora göre, Türkiye’de ilkokula başlayan bir bireyin eğitim hayatında geçirmesi beklenen ortalama süre 17,2 yıl olarak hesaplandı. Bu rakam, 2023 yılına kıyasla %3,4’lük bir düşüş anlamına geliyor ve eğitim sistemindeki sürdürülebilirlik ve erişim sorunlarını bir kez daha gündeme taşıyor.

Cinsiyete Göre Eğitim Süresi Farklılaşıyor

TÜİK’in verilerine göre kadınlarda beklenen eğitim süresi 17,6 yıl, erkeklerde ise 16,7 yıl olarak ölçüldü. Kadınların eğitim süresindeki hafif üstünlüğü dikkat çekerken, bu durum bazı bölgelerde kız çocuklarının eğitime erişiminin artırılması yönündeki çabaların olumlu etkisini yansıtıyor olabilir. Ancak genel tablo, tüm cinsiyetler ve yaş grupları açısından endişe verici.

En Uzun Eğitim Süresi İstanbul ve Karabük’te

İllere göre yapılan dağılımda İstanbul ve Karabük, 19 yıl ile en uzun beklenen eğitim süresine sahip şehirler oldu. Bu illeri Ankara, Eskişehir ve İzmir gibi büyükşehirler takip etti. Buna karşılık, doğu ve güneydoğudaki bazı şehirlerde ortalama sürenin 15 yılın altına düştüğü gözlemlendi. Bu durum, bölgesel eşitsizliklerin hâlâ ciddi bir sorun olduğunu gösteriyor.

Zorunlu Eğitim Süresine Bile Ulaşılamıyor

Raporda dikkat çeken bir diğer bulgu ise, Türkiye’deki ortalama eğitim süresinin hâlâ zorunlu eğitim süresi olan 12 yılın altında kalması. Bu da okul terkleri, devamsızlık oranları ve eğitim erişimindeki sorunların derinliğini ortaya koyuyor. Ortaöğretim seviyesinde ise bireylerin tamamlaması beklenen süre 11,9 yıl olarak hesaplandı.

Eğitim Süresindeki Gerilemenin Olası Nedenleri

Eğitim süresindeki düşüşün ardında birçok neden sıralanıyor. Bunlar arasında:

• Sosyoekonomik eşitsizlikler

• Kırsal bölgelerdeki altyapı eksiklikleri

• Yetersiz okul sayısı ve öğretmen dağılımı

• Erken yaşta iş gücüne katılım ve evlilik

• Pandemi sonrası etkilerin devamı

bulunuyor.

Politika Önerileri: Erişim ve Kalite Vurgusu Şart

Uzmanlar, eğitimde yaşanan bu düşüş eğilimini durdurmak için fırsat eşitliği, bölgesel destek politikaları, kız çocuklarının eğitimi, okul terklerinin azaltılması ve öğrenci destek programlarının yaygınlaştırılması gibi konulara öncelik verilmesi gerektiğini vurguluyor.

Bu veriler, sadece eğitim camiası değil; toplumun tüm paydaşları için bir uyarı niteliği taşıyor. Türkiye’nin sosyal ve ekonomik kalkınmasında eğitimin belirleyici rolü göz önüne alındığında, bu alandaki düşüşlerin uzun vadede ciddi sonuçlar doğurabileceği belirtiliyor.