Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Cumali Aydın, gençlerin sosyal hayattan çekilerek konutta kalmayı tercih etmesine yol açan ruhsal ve toplumsal nedenleri, bu durumun sonuçlarını ve tahlil yollarını anlattı.

‘Dışarıda olmak’ fikri dert, başarısızlık korkusu ve değersizlik hislerini tetikliyor!

‘Ev genci’nin temelde toplumsal, akademik ya da mesleksel hayattan büyük ölçüde çekilmiş, günlerinin birçoklarını konutta geçiren gençleri tanımlamak için kullanılan bir kavram olduğunu tabir eden Uzman Klinik Psikolog Cumali Aydın, “Psikolojik açıdan bu durum, toplumsal izolasyon, motivasyon kaybı ve öz yeterlik inancında azalma ile karakterizedir.” dedi.

Japonya’da ‘hikikomori’ olarak isimlendirilen bu tablonun, artık Türkiye’de de gözle görülür biçimde arttığına dikkat çeken Aydın, “Bu gençler ekseriyetle, ‘dışarıda olmak’ fikrinin dert, başarısızlık korkusu ya da değersizlik hislerini tetiklediğini söylüyor. Bu nedenle konut, bir ‘güvenli alan’ haline geliyor. Lakin uzun vadede bu inançlı alan, farkına varılmadan bir ruhsal kapana dönüşebilir.” halinde konuştu.

Genç dış dünyayı ‘imkânların değil, yetersizliklerinin aynası’ üzere görüyor!

‘Ev genci’ tarifinin, yalnızca işsiz yahut öğrenci olmayan gençleri değil, birebir vakitte dijital dünyaya fazlaca yönelmiş, toplumsal etkileşimleri sanal ortama taşımış gençleri de kapsadığını aktaran Uzman Klinik Psikolog Cumali Aydın, “Son yıllarda bu durumun artışında üç değerli faktör öne çıkıyor. Pandemi devri konutta kalmayı olağanlaştırdı. Toplumsal etkileşim kaslarımız zayıfladı. Ekonomik belirsizlik, gençlerde ‘ne yapsam da işe yaramıyor’ hissini güçlendirdi. Toplumsal muvaffakiyet baskısı, bilhassa imtihanlar, iş bulma korkusu ve mükemmeliyetçilik, kimi gençleri geri çekilmeye itti.” açıklamasını yaptı.

Artık birçok genç için dış dünyanın, ‘imkânların değil, yetersizliklerinin aynası’ üzere hissedildiğini lisana getiren Aydın, bu nedenle içe kapanmanın, bir çeşit duygusal savunma sistemi haline geldiğini kaydetti. 

Farklı faktörler gençlerin meskende kalmasına neden olabiliyor! 

Bir gencin uzun mühlet konutta kalmayı tercih etmesine yol açan en önemli durumlara değinen Uzman Klinik Psikolog Cumali Aydın, şunları söyledi:

“Psikolojik olarak; korku bozuklukları, depresyon, özgüven eksikliği ve başarısızlık korkusu ön plana çıkıyor. Bilhassa toplumsal anksiyetesi olan gençler, topluluk içinde olmayı tehdit olarak algılar. Kimi gençler için ise ‘denemektense hiç başlamamak’ daha inançlı gelir. Ayrıyeten çok gözetici yahut eleştirel ebeveyn tavırları, bireyin ayrışma sürecini zorlaştırır. İşsizlik, geçim derdi, eğitim fırsatlarındaki eşitsizlik üzere faktörler, genci çaresizlik hissine sürükler. Toplumsal medya ve oyunlar, kısa müddetli haz sağlayarak gerçek hayatla bağ kurmayı erteler. Bir genç oyun dünyasında başarılı olabiliyorken, okulda yahut işte kendini yetersiz hissediyorsa, zihni doğal olarak daha az tehditkâr alana yani sanal ortama yönelir.”

Uzun periyodik konutta kalma, beynin toplumsal etkileşimle ilgili ağlarını da pasifleştiriyor! 

Bu durumun ilerleyen yaşlarda kalıcı bir toplumsal çekilme ya da mesleksel uyumsuzluk riskini artırabileceğini vurgulayan Uzman Klinik Psikolog Cumali Aydın, “Araştırmalar uzun vadeli toplumsal izolasyonun özgüven, planlama marifeti ve duygusal dayanıklılık üzerinde kalıcı izler bırakabileceğini gösteriyor.” dedi.

Japonya’daki ‘hikikomori’ üzerine yapılan bir araştırmaya değinen Aydın, “Bu gençlerin kıymetli bir kısmının 30’lu yaşlarında bile toplumsal hayata tekrar entegre olmakta zorlandığı bulunmuştur. Türkiye’de de emsal risk mevcut. Uzun vadeli meskende kalma, yalnızca toplumsal çevreyi değil, beynin toplumsal etkileşimle ilgili ağlarını da pasifleştiriyor. Bu da ileride iş hayatına ahenk sağlama, grup çalışması yürütme yahut münasebetler kurma hünerlerini zorlaştırıyor. Hasılı, bu durum bir ‘tembellik’ değil, vaktinde ele alınmazsa toplumsal ve mesleksel ahenk sıkıntısına dönüşebilen bir ruhsal donma halidir.” ikazında bulundu.

‘Ev genci’ olmak bir son değil, yardım eli uzatıldığında çözülebilir!

Bu süreçte ailelerin kimi kusurlar yapabildiğine işaret eden Uzman Klinik Psikolog Cumali Aydın, “Aileler, ‘Bu kadar da tembellik olmaz’, ‘bir işe gir de kendine gelirsin’ üzere baskılarda bulunabiliyor. Bu tıp yaklaşımlar, gencin çekilme nedenini ortadan kaldırmaz; bilakis utanç hissini büyütür.” dedi. 

Doğru yaklaşımın, gencin neden geri çekildiğini anlamaya çalışmak, onu zorlamak yerine küçük toplumsal adımlar atması için teşvik etmek olduğunun altını çizen Aydın, kelamlarını şöyle tamamladı:

“Psikolojik dayanak açısından ise bir uzman takviyesi alınabilir. Unutmamak gerekir ki ‘ev genci’ olmak bir son değil, yardım eli uzatıldığında çözülebilen süreksiz bir duraktır. Gencin tekrar toplumsal hayata katılması, baskıyla değil; itimat, anlayış ve küçük muvaffakiyet tecrübeleriyle mümkün olur.”

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı