Türkiye Sakatlar Derneği Amasya Şubesi’nin verdiği bilgiye nazaran, Danıştay geçtiğimiz günlerde engelli araçlarında ÖTV muafiyetine ait değerli bir karar aldı.

Yüksek Mahkeme, 27 Aralık 2024 tarihi öncesi alınan engelli araçlarına yönelik de uygulanan, aracın satışı için 10 yıl bekleme kaidesine yönelik yürütmeyi durdurma kararı verdi.

Danıştay’ın yürütmesinin durdurulmasına karar verdiği belirtilen düzenleme, engelli araçların yönelik indiriminin istismar edilmesi üzerine yaşama geçirilmişti. 2024 yılında satışı yapılan araçların yüzde 30’dan fazlasının engelli aracı kapsamında alındığı anlaşılmıştı.

Danıştay 7’inci Dairesi’nin 2025-400 sayılı karar metnine nazaran, bahis yüksek mahkemenin önüne, 27 Aralık 2024 tarihinde 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun 7. hususunda yapılan değişiklik nedeniyle geldi.

KAZANILMIŞ HAK İHLALİ

Dava dilekçesinde, ilgili düzenlemenin, kazanılmış hakları ihlal ettiği ileri sürülerek, “Engellilik istisnası kapsamında araç alımı için öngörülen mühletin beş yıldan on yıla çıkarıldığı, dava konusu Bildirim ile bu müddetin geçmişe yönelik olarak uygulanacağının düzenlendiği, kanun değişikliğinden evvel araç almaya hak kazanan bireylerin kazanılmış haklarının ihlal edildiği.” savunuldu.

Dava dilekçesinde, “16 Ekim 2024 tarihinde araçlarını sattıktan sonra istisna kapsamında yeni araç almaya hak kazanarak araştırma yaptıkları süreçte rastgele bir istisnaya yer verilmeden dava konusu düzenlemenin yapıldığı, bu durumun telafisi güç ve imkansız ziyanlara yol açtığı ileri sürülerek iptali ve yürütmesinin durdurulması.” talep de edildi.

Yüksek Mahkeme, değerlendirmesi sonrasında, yönetmelikteki düzenlemenin tüzel olarak yerinde olmadığı sonucuna varırken, şu kararı açıkladı:

” İstisnaya ait evvelki düzenlemenin yürürlükte olduğu devirde iktisap edilerek tekrar bu periyot içinde elden çıkarılan engelli araçlarının, yeni düzenlemede öngörülen on yıllık mühlete tabi tutulmalarında hukuksal isabet bulunmamaktadır.

– Bu bakımdan, 15/01/2025 tarih ve 32783 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan Özel Tüketim Vergisi (II) Sayılı Liste Uygulama Genel Bildirisi’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Bildiri’nin 10’uncu unsuruyla getirilen, “Ancak Kanunun 7’inci hususunun birinci fıkrasının 2 numaralı bendi kapsamında birinci iktisabı yapılan taşıtın, birinci iktisap tarihinden itibaren beş yıl geçtikten sonra satışı yahut zamanı, taşıtın birinci iktisap tarihinden on yıl geçmedikçe malul ve engelliye istisnadan tekrar yararlanma hakkı sağlamaz.” yolundaki düzenlemenin, evvelki periyotta aracını satanlar tarafından de geçerli sayılacak halde ve rastgele bir istisnaya yer verilmeksizin yürürlüğe konduğu, davalı yönetimin beyanlarında da bu konunun kabul edildiği anlaşıldığından, dava konusu düzenlemenin bu kısmının açık formda hukuka muhalif olduğu ve kelam konusu istisnanın hedefine muhalif halde engelli bireylerin araçsız kalmasına neden olarak topluma etkin formda katılmalarına pürüz olabileceği anlaşıldığından, 2577 sayılı Kanun’un 27’inci hususunda öngörülen şartların gerçekleştiği anlaşılmış olup, telafisi güç yahut imkansız

zararlara olabilecek olan dava konusu Bildiri’nin 10’uncu unsurunun yürütmesinin durdurulması

gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.”

Danıştay kararında, “Dava konusu Bildiri’nin 10’uncu hususuyla getirilen “Ancak Kanunun 7. maddesinin

birinci fıkrasının (2) numaralı bendi kapsamında birinci iktisabı yapılan taşıtın, birinci iktisap tarihinden itibaren beş yıl geçtikten sonra satışı yahut bölümü, taşıtın birinci iktisap tarihinden on yıl geçmedikçe malul ve engelliye istisnadan tekrar yararlanma hakkı sağlamaz.” halindeki paragrafın yürütmesinin durdurulmasına” karar verildiği belirtildi.

ENGELLİ ARACI DÜZENLEMESİ

2025 yılında yapılan düzenlemeyle birlikte, ÖTV muafiyetiyle alınan engelli araçlarının satışına nizam getirildi. Bu düzenleme öncesinde, bu hak kapsamında alınan araçlar araçlar 5 yıl sonra satılabiliyordu. Düzenleme sonrasında, geçmişe dönük olarak, satış için 10 yıl elde bulundurma kuralı getirildi. 2025 yılında araç alan bir engelli birey, ÖTV muafiyetinden yararlandıysa, bu aracı 2035 tarihinden evvel satmak isterse, o araca uygulanmamış olan ÖTV fiyatı geriye dönük olarak tahsil edilecekti.

2025’ten itibaren ÖTV muafiyetinden yararlanılacak araçların en az yüzde 40 oranında yerli üretim katkısına sahip olması gerekiyor. 2025 yılı için, engelli bireylerin ÖTV muafiyetli olarak alabileceği araçların fiyatı, vergiler dahil 2 milyon 290 bin 200 TL ile sonlandırılmıştır.

Danıştay, düzenlemenin 7. maddesin dışında kararlarını iptal etmediği için yerlilik oranı ve fiyat sonu yürürlükte.

Engelli araçlarında ÖTV düzenlemesi, bu hakkın istismar edilmesi üzerine gündeme geldi. Bu düzenleme öncesinde, yüzde 90 ve üzeri engelli kişinin birinci, ikinci ve üçüncü derece akrabaları ÖTV muafiyetli otomobilleri kullanabiliyordu. Düzenlemenin istismarının artması üzerine 1 Ocak 2023 prestijiyle sadece birinci derece akrabalar ÖTV muafiyetinden faydalanmaya başladı. Mani oranı yüzde 90 altında olup ÖTV indirimiyle özel tertibatlı araba sahibi olacak vatandaşlar için de aracı kendilerinin kullanma koşulu getirildi.

2024 yılında, araba satışlarının yüzde 30’undan fazlası yani yaklaşık 45 bin adedinin, engelli raporuyla ÖTV’siz alınan arabalar olması “istismar” yorumlarına neden olmuştu.