İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin 110 milyar, ESHOT’un 29 milyar 400 milyon liralık 2026 Mali Yılı Bütçe Tasarısı ve Performans Programı, İzmir Büyükşehir Belediyesi Meclisi’nde kabul edildi. Belediyenin 2026 bütçesinin yüzde 30’u yatırımlara ayrıldı. Bütçe görüşmelerinde konuşan İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Dr. Cemil Tugay, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin ülke genelinde yaşanan ekonomik krize karşın çok uygun bir yolda ilerlediğini belirterek “İzmir halkı emin olsun. Yol, tünel, çöp, metro, kentsel dönüşüm başta olmak üzere hedeflediğimiz her işi yapacağız” dedi.

İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin kasım ayı olağan meclis toplantısının beşinci birleşimi, İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Dr. Cemil Tugay idaresinde gerçekleştirildi. Meclis gündeminde  İzmir Büyükşehir Belediyesi ve ESHOT’un 2026 Mali Yılı Bütçe Tasarısı ve Performans Programı vardı. İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin 110 milyar TL’lik bütçesi oy çokluğu, ESHOT’un 29 milyar 400 milyon liralık bütçesi oy birliği ile kabul edildi. İzmir Büyükşehir Belediyesi bütçesinde aslan hissesi ulaşım ve altyapı masraflarına, ESHOT’ta ise “lastikli tramvay” tipi elektrikli otobüs ve 630 yeni otobüs alımına ayrıldı. Belediye bütçesinin yüzde 30’u yatırımlara ayrıldı. İzmir’in 2026 yılı bütçesi, “Bize çok çalışmak yakışır” sloganıyla tamamlandı.

“İzmir halkı emin olsun”

Oylamanın akabinde değerlendirmelerde bulunan Lider Cemil Tugay, bütçe disiplini ile ilgili yaptıkları çalışmaları paylaştı. Berbat bir iktisatta düzgüne yanlışsız gittiklerinin altını çizen Lider Tugay, “2024 yılı mart ayında borcu 26 milyar lira olarak aldık. Bu periyot içinde 22,5 milyar lira borç ödedik. 25,6 milyar lira da yeni borçlanma yapılmış. Sayılara baktığımızda teknik olarak borcumuzun 29 milyar lira olması lazım lakin 56,6 milyar lira… Pekala nereden geldi bu borç? Faiz ve döviz kuru… Sahiden biz berbat bir iktisatta güzele yanlışsız gidiyoruz. İzmir halkı emin olsun.  İzmir Büyükşehir Belediyesi katiyen berbata gitmiyor. Katiyen çok güzel bir yolda ve çok yeterli işler yapıyor” diye konuştu.

“Karşıyaka Stadı’nı kesinlikle yapacağız”

Karşıyaka Stadı’nı kesinlikle yapacaklarını da kelamlarına ekleyen Lider Tugay, “Projeyle ilgili görüşmeler yapıldı. Bakanlıkla protokol yaptıktan sonra ihalesini yapacağız. Bu hepimiz için gurur ve memnunluk olacak. Karşıyaka üzere eski bir kulübümüzün, taraftarı güçlü olan bir kulübün stada kavuşması, kente farklı bir heyecan getirecek. Opera binasının da projesini revize ettikten sonra ihalesine çıkacağız. Hedeflediğimiz, tamamlanması gereken, çöpü, arıtması, yolu, tüneli, metrosu, kentsel dönüşümü de dahil hepsini yapacağız. Kente hizmet için herkes el verip katkıda bulunsun fakat bunu yaparken ‘çelme takayım’ demesin. Bu kentin hak ettiği çok hoş hizmetler var, bunu birlikte yapmamız uygun olur. Devir bittiğinde mecliste yalnızca ‘cümlelerle birbirimizi yaralamaya çalışmadık, yalnızca nutuk çekmedik, iş yaptık bu kente hizmet ettik’ diyelim” kelamlarına yer verdi.

Çöp tesisi sorunu çözülüyor

Başkan Cemil Tugay, çöp konusuna ait de “Harmandalı’yı en kısa vakitte terk edip çöp olayını bitireceğiz. Bakanlıkla görüşmelerimizde pratik tahlil üretilemedi. En kısa vakitte çöp tesisi yapacağız. Şu anda planlaması yapılan iki çöp tesisi var. Manisa ile yaptığımız mutabakat ile husus büyük oranda çözüldü. Kimse huzursuz olmasın. Uzun vadeli bir mevzu olmayacak” karşılığını verdi.

Huzurevine artırım yapılmayacak

Mecliste huzurevine 2026 yılında artırım yapılmayacağını tabir eden Lider Tugay, “Huzurevi, anaokulu üzere yerlerden mümkünse hiç para almamak isteriz. Artırım yapmayı yanlışsız bulmuyorum. Aslında az bir kapasitemiz var. Kapasiteyi yükseltmek için emin olun çalışıyoruz. Önümüzdeki yıl hizmete girecek huzurevi var. Kapasiteyi artıracağız” dedi. Buna göre Zübeyde Hanım Huzurevi’nde tek kişilik odanın fiyatı 11 bin 200 TL, çift kişilik odanın fiyatı 5 bin 600 TL, üç kişilik odanın fiyatı 5 bin 250 TL ve özel bakım kısmı fiyatı de 11 bin 200 TL olmaya devam edecek. Huzurevinde ayrıyeten gereksinim sahibi yurttaşlar fiyatsız konaklayabiliyor.

“Metronun tünel kısmı tamamlanmak üzere”

Devam eden yatırımlarla ilgili de bilgi veren Lider Tugay, Dikili itfaiye binasının kontratının imzalandığını ve imaline başlayacaklarını, Tire’deki binanın da ihalesinin yapılmak üzere olduğunu söyledi. Tugay, “Portakal Vadisi’ni de 24 Aralık’ta teslim alacağız. Şimdi bize geçmedi. Teslim aldıktan sonra ne gerekiyorsa yapacağız. Sonuçta o bölge için değerli bir yatırım. Buca Metrosu’nun tünel kısmı tamamlanmak üzere. Birinci başta planlanan Çamlıkule-Üçyol ortasındaki kısım şu anda General Asım Gündüz dediğimiz durakla Şirinyer ortasında az uzaklık kaldı. Önümüzdeki günlerde tünel hafriyatı bitecek ve bir merasim yapacağız” diye konuştu.

“Ulaşım Master Planı’nı tekrar yapıyoruz”

Şehrin Ulaşım Master Planı’nı tekrar yaptıklarını ve üzerine çalıştıklarını kaydeden Lider Tugay, şöyle konuştu: “O plana uymak istiyoruz. O periyotta de acil müdahale gerektiğini düşündüğümüz birtakım noktalarla ilgili çalışacağız. Büyük ölçekli işleri Ulaşım Master Planı ile bir arada basamak aşama yapacağız. Güzelbahçe’deki 75. Yıl Bulvarı’nın açılışını önümüzdeki hafta yapacağız. Orası uzun yıllardır bitmeyen bir yoldu. Dostluk Bulvarı bitmeye yakın. İrili ufaklı pek çok yol projesi devam ediyor.”

Otoparklar konusunda konuştu

Otoparklar konusunda da değerlendirmede bulunan Lider Tugay, “Şehir merkezine otomobil yığmayı amaçlayan bir ulaşım planı ne yol olarak insanlara kâfi ne de otopark olarak kâfi. Buralarda mucize yaratabilecek durumda değiliz. İzmir Büyükşehir Belediyesi, otoparklardan önemli ziyan ediyor. Yıllık 200 milyon liranın üzerinde bir ziyanı var. Sonuçta işletme maliyetli gelirin üzerinde. Bu türlü hesapsız bir işletmenin içinde olmayı gerçek bulmuyorum. Kent merkezindeki trafiği azaltmak, insanlara ‘şehir merkezine toplu taşıma araçlarıyla gelin’ demek istiyoruz. Toplu taşıma araçlarını artırıcağız. Dünyanın pek çok yerinde beşerler kent merkezini olabildiğince trafikten arındırıyor. Toplu taşımaya yönelmemiz lazım. Güçlü bir teklif de Körfez altından Buca Metrosu’nu Konak’a, Konak’tan Bostanlı İskelesi’ne, oradan da Atakent ve Mavişehir’e bağlayarak bir raylı sistem metro sınırı oluşturmak. Bu husus da konuşulmaya devam edecek. Bunun üzere tahliller üreteceğiz.  Gelecek, toplu taşımada. Her yıl yaklaşık yüzde 8-9 araç sayısı artıyor. İzmir’de de bu türlü ve İzmir büyüyen bir kent. Uzun vadeli planlar yapmalıyız” tabirlerini kullandı.

İnanç: Gerçek ve gerçekleştirilebilir bütçe

CHP Küme Lider Vekili Altan İnanç da “Bu bütçe ve program, gerçek ve gerçekleştirilebilir bütçe ve programdır. Olabildiğince az dış kaynak kullanılarak gerçekleştiriliyor olması bu bütçenin en kıymetli özelliğidir. Borçlanma kalemlerinin değerli kısmı sadece yatırım gayelidir. Bütçede borç gelir oranı iyileştirilmiştir” kelamlarına yer verdi.

Aslan hissesi ulaşım ve altyapıya

2026 yılının en büyük yatırım alanı ‘Kent İçi Ulaşım Programı’nın da içinde yer aldığı ‘Kentsel Ulaşım ve Altyapı’ oldu. Toplam 26,6 milyar TL kaynak; Üçyol–Buca Metro Hattı’nın ilerleyişi, 1,2 milyon ton asfalt serimi, kırsalda bin 600 kilometre yol düzgünleştirme çalışması, Onat Tüneli’nin tamamlanması, bisiklet yollarının geliştirilmesi, sinyalizasyon modernizasyonu, otopark yatırımları üzere çalışmalar için kullanılacak. Bu yatırımlar, kent içi ulaşım konforunu ve trafik güvenliğini yükseltmeyi hedefliyor.

Afet idaresi ve kentsel dayanıklılık

Afet idaresi ve kentsel planlamaya yönelik faaliyetler için toplam 10,2 milyar TL kaynak ayrıldı. Bu kapsamda Sarsıntı Master Planı, mikrobölgeleme çalışmaları, itfaiye altyapısının güçlendirilmesi, yeşil alan düzenlemeleri, kentsel dönüşüm projelerinde Gaziemir Aktepe-Emrez ve Karşıyaka Örnekköy’de yer alan kimi etapların tamamlanması ve hak sahiplerine anahtarlarının teslim edilmesi önceliklendirildi.

Sosyal hizmetler, Tek Sıhhat ve çevre

Sosyal hizmetler, sürdürülebilir etraf yatırımları ve Tek Sıhhat yaklaşımı bütçede güçlü biçimde yer aldı. 5,1 milyar TL’lik toplumsal hizmet ve dayanışma programları; eğitim takviyeleri, engelli ve yaşlılara yönelik hizmetler, dezavantajlı kümelere toplumsal takviyeler, gereksinim sahiplerine tıpkı ve nakdi yardımları kapsıyor. ‘Tek Sıhhat Programı’na ise 6,5 milyar TL kaynak ayrıldı. Bunların içinde Eşrefpaşa Hastanesi yatırımları, sahipsiz hayvan bakım hizmetleri, spor tesisleri ve sağlıklı hayat projeleri yer alıyor. Sürdürülebilir etraf ve kırsal kalkınma yatırımlarına ise 6,4 milyar TL kaynak ayrıldı. Bu kapsamda atık idaresi, kompost ve biyokömür üretimi, besin stratejisi uygulamaları ve kırsal üretici takviyeleri çalışmaları yürütülecek.

Kurumsal kapasite ve dijital dönüşüm

Kurumsal kapasiteyi artırmaya yönelik yatırımlar 2026 bütçesinde değerli bir yer tutuyor. Bu kapsamda belediye hizmet binaları, akıllı kent platformu, bilgi teknolojileri altyapısı, filo bakım-onarım ve yenilemeleri, iştirakçi yönetişim düzenekleri geliştirilecek.

Kent kültürü ve tarihi çevre

Kent kültürü ve tarihî etraf teması için ayrılan 1,79 milyar TL, İzmir’in kültürel üretim, aktiflik ve sanatsal faaliyetlerdeki güçlü yaklaşımını destekleyecek. Tarihi etrafın korunmasına yönelik çalışmalar ise tamamlayıcı bir rol üstleniyor. Kültür sanat faaliyetleri, yeni kuşak kütüphaneler, turizm tertipleri, hafriyat alanlarına dayanak faaliyetleri, planlanan çalışmalar ortasında yer alıyor. 

33.3 milyar liralık yatırım yapılacak

İzmir Büyükşehir Belediyesi 2026 Mali Yılı Bütçesi, İzmir’in ulaşım, altyapı, etraf, kentsel dayanıklılık ve toplumsal dayanak alanlarındaki öncelikli muhtaçlıklarını temel alıyor. Yeni mevzuata tam uyumlu biçimde oluşturulan program bütçe; şeffaflık, hesap verebilirlik ve ölçülebilir sonuç üretme unsurlarıyla tasarlandı. 110 milyar TL’lik toplam bütçenin yüzde 59’unu oluşturan 64,7 milyar TL direkt hizmet programlarına, yüzde 34’ünü oluşturan 37 milyar TL ise ‘Yönetim Takviye Programı’na ayrıldı. Bu yapı; 31 program, 52 alt program ve 106 faaliyet üzerinden ‘Performans Programı’yla bütünleştirildi. İzmir Büyükşehir Belediyesi toplam sarfiyat bütçesi 110 milyar TL, toplam gelir bütçesi 92 milyar TL, finansman 18 milyar TL olmak üzere bütçe denklik prensibi korundu. Sarfiyat bütçesinin dağılımına bakıldığında sermaye sarfiyatları 33,3 milyar TL, mal ve hizmet alımları 31,5 milyar TL, cari transferler 15,1 milyar TL ve işçi sarfiyatları 7,1 milyar TL olarak belirlendi.

ESHOT’ta tek seferde en büyük otobüs alımı

İzmir Büyükşehir Belediyesi ESHOT Genel Müdürlüğü’nün 2026 yılı bütçesi, İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi’nde geçtiğimiz yıl olduğu üzere bu yıl da ikinci defa üst üste oy birliğiyle kabul edildi. İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin toplu ulaşım kurumu ESHOT, 2026 yılı için açıkladığı 29 milyar 400 milyon TL’lik bütçeyle kent tarihindeki en büyük filo yatırımını başlatacak. 2026 bütçesi kapsamında 630 yeni “Nazar Boncuğu” otobüs ve güzergâh üzerinde hareket halindeyken şarj olabilen dinamik şarjlı elektrikli otobüsler ESHOT filosuna katılacak. Bu araçlar, 18 ve 24 metrelik lastikli tramvay tipi elektrikli ulaşım modelleriyle İzmir’in toplu taşıma kapasitesinde ihtilal niteliğinde bir dönüşüm sağlayacak. Yatırım, İzmir tarihinin tek seferde gerçekleştirilecek en büyük otobüs alımı olma özelliğini de taşıyacak.

Elektrikli ulaşım yatırımı onay bekliyor

ESHOT’un Société Générale ile imzaladığı 80 milyon avroluk, 10 yıl vadeli kredi muahedesi Hazine ve Maliye Bakanlığının onayını bekliyor. Onayın akabinde, ‘Dinamik Şarjlı Elektrikli Otobüs Projesi’ hayata geçerek İzmir’in sıfır karbon amacı doğrultusundaki adımlarını hızlandıracak.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı