Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Erman Şentürk, panik atağın nasıl ortaya çıktığı, hangi davranışlarla sürdüğü, nasıl tedavi edildiği ve idaresinde hangi formüllerin tesirli olduğu hakkında bilgi verdi.

Panik atak yaşayanlar sık sık tekrar atak geçirme telaşı taşıyor!

Panik atağın, bir anda ortaya çıkan, tesirini saniyeler içinde artıran ve kişinin fonksiyonelliğini, ikili ilgilerini ve irtibatını önemli halde bozabilen bir durum olduğunu hatırlatan Dr. Öğr. Üyesi Erman Şentürk, “Genellikle beklenmedik halde başlar, süratle şiddetlenir ve dakikalar içinde tabiatıyla sonlanır.” dedi.

Panik atak yaşayan bireylerin birden fazla vakit tekrar atak geçireceklerine dair ağır dert duyduklarını aktaran Dr. Öğr. Üyesi Şentürk, “Bu nedenle panik atak yaşadıkları yerlerden, ortamlardan yahut o an yanlarında bulunan şahıslardan uzak durma eğilimi gösterebilirler. Bu durum, ‘ya tekrar olursa?’ formundaki beklenti anksiyetesinin bir sonucudur ve kaçınma davranışlarını beraberinde getirir. Şahıslar bu tasa nedeniyle daima bir güvenlik arayışı içinde olabilir; denetim edilebilmek için yanlarında birilerini bulundurmaya çalışabilir ya da toplu taşıma üzere ortamlardan uzak durabilirler.” halinde konuştu.

Panik bozuklukta temel gaye, kaçınma ve güvenlik arayışını azaltmak!

Panik atak geçiren bireylerde sık gözlemlenen bir öbür durumun, yaşadıkları fizikî belirtileri daima denetim etme gayreti olduğuna değinen Dr. Öğr. Üyesi Erman Şentürk, “Nabız ve tansiyon ölçümleri buna örnektir. Günümüzde akıllı saat üzere teknolojik araçların bu denetim davranışını tetikleyebildiği biliniyor.” dedi.

Panik bozukluğun idaresinde en değerli üç ögesi sıralayan Dr. Öğr. Üyesi Erman Şentürk, “Kaçınma davranışlarını azaltmak, güvenlik arayıcı davranışları ortadan kaldırmak ve beklenti anksiyetesini düşürmek kıymetlidir. İlaç dışı yollarda bu süreç bilhassa bilişsel davranışçı terapi (BDT) ile yürütülür ve birkaç seans içinde dahi yüksek oranda olumlu sonuçlar elde edilebilir.” açıklamasını yaptı.

Belirtiler süratle şiddetlenip sonra tabiatıyla geçiyor…

Panik atağı bilhassa birinci kere yaşayan bireyler için bu sürecin epey huzursuz edici olabileceğine dikkat çeken Dr. Öğr. Üyesi Erman Şentürk, şunları söyledi:

“Panik atağın tabiatı gereği, ortada hiçbir gerçek tehlike yokken beden bir anda tehlike varmış üzere davranır. Hislerin kodlandığı bölge olan amigdala, çarpıntı, nefes alamama hissi üzere kolay bir duyumu tehlike olarak algılayıp bedene alarm sinyali gönderir. Bunun sonucunda çarpıntı, nefes darlığı, yerinde duramama, uyuşma, kasılma, baş dönmesi, idrara sıkışma üzere belirtiler ortaya çıkabilir. Kişi dayanamayacakmış, çıldıracakmış yahut ölecekmiş üzere hissedebilir. Bu belirtiler süratle şiddetlenip sonra zaten söner. Lakin güvenlik arayıcı davranışlar, beklenti anksiyetesi ve kaçınmalar bu döngüyü besleyerek panik atakların daha sık yaşanmasına neden olabilir. Bu nedenle terapötik süreçlerde bilhassa bu davranışların üzerine çalışılır.”

Panik bozukluk tedavi edilebilir ve hastalar kısa müddette olumlu karşılık alabilir!

Panik bozukluğun, psikiyatri pratiğinde sıkça karşılaşılan ve tedavisinin ekseriyetle yüz güldüren bir rahatsızlık olduğunu kaydeden Dr. Öğr. Üyesi Erman Şentürk, “Bazı hastalarda ilaç, kimilerinde terapi, kimilerinde ise her ikisinin birlikte uygulanmasıyla kısa müddette olumlu karşılıklar alınabilir. Hangi yolun uygun olacağına psikiyatri uzmanının karar vermesi en hakikat yaklaşım olacaktır.” dedi.

Bilişsel davranışçı terapide kullanılan birtakım tekniklerin panik bozuklukta epey tesirli olduğuna işaret eden Dr. Öğr. Üyesi Şentürk, “Nefes düzenleme tekniği güzel bir örnek. 3-4 saniye burundan nefes almak, 6-7 saniye boyunca yavaşça vermek ve bunu yaklaşık 3 dakika sürdürmek, sakinleştirici sistemi devreye sokar. Kasma-gevşeme antrenmanları ve duyusal odaklanma teknikleri, kişinin ana dönmesini sağlayarak rahatlatır. Atak sırasında kişinin kendisini telkin etmesi, ‘bu daha evvel geçti, ölümcül değil, birazdan sönümlenecek’ üzere tabirlerle durumu normalize etmesi epey yararlıdır.” tabirlerini kullandı. 

Yaşam usulü düzenlemeleri panik bozukluk belirtilerini hafifletmeye katkı sağlıyor!

Yaşam üslubu değişikliklerinin panik bozuklukta büyük değer taşıdığının altını çizen Dr. Öğr. Üyesi Erman Şentürk, kelamlarını şöyle tamamladı:

“Mümkün olduğunca gerilimden uzak durmak, sağlıklı uyku ve beslenme nizamı, çok kafeinden kaçınmak, sigara ve alkol tüketimini azaltmak olumlu tesirler sağlar. Meditatif uygulamalar, yoga ve sistemli spor da panik bozukluk belirtilerini hafifletmeye katkı sunar. Birtakım bireylerde ataklar çok sık ve ağır olabilir; fonksiyonelliği bozacak düzeye geldiğinde terapiye ilaç tedavisi eklenmesi gerekebilir.”

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı