Üsküdar Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Protetik Diş Tedavisi Uzmanı Doç. Dr. Neslihan Tınastepe, bruksizmin gerilim ve ruhsal yüklerle bağı, yol açabileceği sıhhat meseleleri ve nasıl yönetilmesi gerektiği hakkında bilgi verdi.

Stres diş sıkmayı artırır, diş sıkma da kişinin gerilimini besler!

Modern ömrün bizlere pek çok kolaylık getirdiğini lisana getiren Doç. Dr. Neslihan Tınastepe, “Ancak beraberinde artan sorumluluklar, ekonomik tasalar, toplumsal baskılar ve belirsizlikler de insanları hiç olmadığı kadar ağır bir gerilim altına soktu. Bilindiği üzere artan gerilim, yalnızca ruh sıhhatini değil, fizikî sıhhati da etkiliyor. Son yıllarda diş kliniklerinde artan diş sıkma ve gıcırdatma, yani bruksizm olayları, bu durumu açıkça gözler önüne seriyor.” dedi.

Bruksizmin kişinin farkında olmadan, uyanıklık yahut uyku sırasında dişlerini sıkması ya da gıcırdatması olarak tanımlandığını hatırlatan Doç. Dr. Tınastepe, “Hatta bazı durumlarda gerçek bir diş teması olmaksızın, kaslardaki gerginlik formunda de karşımıza çıkabiliyor. Uyku sırasında ve uyanıklık anında ortaya çıkan her iki bruksizm tipinin ortaya çıkış sebepleri farklılık gösterse de, ağır gerilim ve anksiyete ikisinde de ortak rol oynar. Gerilim diş sıkmayı artırır, diş sıkma da kişinin gerilimini besler.” halinde konuştu.

Bruksizm, kolay bir alışkanlık değil, birçok sıhhat problemini beraberinde getiren önemli bir durum!

Bruksizmin, yalnızca gerilim karşısında ortaya çıkan kolay bir alışkanlık olarak isimlendirilebilecek kadar hafif bir durum olmadığına dikkat çeken Doç. Dr. Neslihan Tınastepe, “Bruksizm, beraberinde birçok sıhhat sıkıntısını da getirir.” dedi.

Dişlerin, olağan çiğneme kuvvetlerine kıyasla çok daha fazla yüklere maruz kalmasının tesirlerinden bahseden Doç. Dr. Tınastepe, şunları söyledi:

“Dişlerde aşınma, çatlak ve kırık üzere hasarlar görülebilir. Dişleri çevreleyen kemik dokular ve bağ dokuları da birebir formda bu durumdan olumsuz etkilenir. Bruksizm yaşayan bireyler sabahları ağız açmada zorluk yaşayabilir; açtıklarında ise tıklama sesi ve ağrı ile karşılaşabilirler. Ağrı yalnızca çene eklemi ile sonlu kalmayabilir; dişlerde, çenelerde ve baş, şakak ile boyun bölgesinde de önemli rahatsızlık yaratabilir. Diş sıkma ve gıcırdatma yaşayan şahıslarda uyku kalitesi düşer ve sabahları yorgun uyanırlar. Dikkat dağınıklığı, sonluluk ve gerginlik gün uzunluğu onlara eşlik edebilir.

Bruksizm birçok vakit tek başına görülmez; en sık anksiyete, depresyon, uyku bozuklukları (özellikle uyku apnesi), çene eklemi sorunları ve reflü ile birlikte görülür. Son periyotta yapılan çalışmalarda, akıllı telefon kullanımının artmasıyla birlikte bruksizmin daha sık görüldüğü, bu bireylerde depresyon ve anksiyete belirtilerinin de daha yüksek oranlarda eşlik ettiği dikkat çekiyor.” 

Bruksizmin kesin tedavisi yok, lakin ziyanları azaltılabilir!

Diş doktorlarının, diş sıkma ve gıcırdatmanın vereceği ziyanları azaltmak için ekseriyetle gece plaklarından (splintlerden) faydalandıklarını aktaran Doç. Dr. Neslihan Tınastepe, “Splintler; dişlere, kaslara ve öbür ilgili yapılara gelen kuvvetleri azaltır ve kasların daha istikrarlı çalışmasını sağlar.” dedi.

Gerektiğinde ilaç tedavisi ve fizik tedavi sistemlerinden de yararlanıldığını kaydeden Doç. Dr. Tınastepe, “Ayrıca botulinum toksin uygulamaları da bu maksatla epeyce yaygın bir formda kullanılıyor. Lakin burada kritik bir gerçek var; bruksizmin şimdi kesin bir tedavisi bulunmuyor. Alınacak tedbirlerle oluşturabileceği ziyanlar minimuma indirilebilir.” açıklamasını yaptı.

Psikolojik takviye, uyku nizamı, gevşeme antrenmanları ve bedensel farkındalık bruksizmi azaltır! 

Tedavinin bir modülü olması gereken yaklaşımlar hakkında bilgi veren Doç. Dr. Neslihan Tınastepe, “Psikolojik dayanak alınmalı, uyku düzenlenmeli, nefes ve gevşeme idmanlarından faydalanılmalı, dijital ve zihinsel yük azaltılmalı ve bedensel farkındalık artırılmalı.” dedi.

Bu metotlardan takviye alınmasının, sırf dişleri, çene kaslarını ve etraf dokuları korumakla kalmadığına dikkat çeken Doç. Dr. Tınastepe, “Bu yöntemler birebir vakitte bruksizmin ortaya çıkmasına neden olan temel zihinsel ve duygusal yükleri de azaltmayı gayeler. Bilhassa gerilimin gerçek bir formda yönetilmesi ve uyku kalitesinin uyku hijyeni sağlanarak artırılması, diş sıkmanın oluşması ve  şiddetinde besbelli bir azalma sağlayabilir. Nefes ve gevşeme idmanları ile kasların gevşemesine yardımcı olunurken, dijital ve zihinsel yükün azaltılması ise kişinin daima tetikte olma sürecinden kurtulmasına dayanak olur. Bedensel farkındalığın artmasıyla kişi gündüzleri dişlerini sıktığını daha kolay fark eder ve bu davranışı şuurlu olarak denetim etmeyi öğrenebilir.” tabirlerini kullandı.

Bruksizm, ruhsal yüklerin vücuttaki yansıması olarak düşünülebilir! 

Bruksizm, bedenimizin bizimle irtibat kurma yollarından biri olduğunun altını çizen Doç. Dr. Neslihan Tınastepe, sözlerini şöyle tamamladı:

“Ruhumuza fazla gelen yüklerden kurtulmamız ve tahminen de biraz yavaşlamamız için bir ihtardır. Bazen söyleyemediklerimiz, bastırdıklarımız, ertelediklerimiz ve içe attıklarımız bu biçimde dışarı çıkar. Bunu görmezden gelirsek, bruksizme eşlik eden öbür fizikî rahatsızlıkları da çok vakit geçmeden ömrümüzde görmeye başlayabiliriz. Bruksizm, ruhsal yüklerimizin vücuttaki yansıması olarak düşünülebilir. Sonuç olarak bruksizm için tahlil tekrar bizde, ruhumuzun derinliklerinde gizli görünüyor. Bazen bu belirtileri hayatın yoğunluğu içinde fark etmeyebiliriz; lakin vücudumuzun verdiği bu sinyaller süreklilik kazanmaya başladıysa, profesyonel dayanak almak en sağlıklı adım olacaktır.”

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı