Kalın bağırsakta (kolon) oluşan polipler, sessizce gelişerek vakitle kansere dönüşebiliyor. Türkiye’de 50 yaş üzerindeki her iki bireyden birinde polip saptanabildiğini belirten Acıbadem Taksim Hastanesi Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Ebubekir Şenateş “Daha da çarpıcısı, son yıllarda 40 yaş altı bireylerde de görülme sıklığı artıyor. Bunun en değerli nedenlerinin başında; süratli hayat usulü, düşük lifli beslenme, obezite ve genetik yatkınlık geliyor” diyor. 

Poliplerin erken periyotta kolonoskopi sırasında yalnızca birkaç dakikada çıkarılarak kanser riskinin önlenebildiğini, lakin toplumumuzda bu hususta farkındalığın düşük olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Şenateş “Ne yazık ki pekçok kişi hala ‘Şikayetim yok, neden kolonoskopi yaptırayım?’ niyetine sahip” diye konuşuyor. Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Ebubekir Şenateş polipe karşı 8 tesirli tedbiri anlattı, değerli ikazlar ve tekliflerde bulundu.

• Düzenli kolonoskopi yaptırın

45 yaşından (ailesinde risk olanlarda 40) itibaren tertipli kolonoskopi, poliplerin kansere dönüşmeden tespit edilmesini sağlar. Hekiminizin size özel belirlediği aralıklarla kolonoskopi yaptırmayı ihmal etmeyin. Erken alınan her polip, kanser riskini pürüzler. 

• Lifli beslenin

Sebze, meyve, tam tahıllar ve bakliyat tarafından güçlü diyetler bağırsak florasını istikrarlar ve polip oluşumunu azaltır. Lifler, toksik hususların bağırsakta uzun müddet kalmasını önler. Bilimsel çalışmalar, yüksek lifli beslenen bireylerde kolon kanseri riskinin yüzde 30’a kadar azaldığını göstermektedir.

• Kırmızı eti azaltın

Aşırı kırmızı et ve işlenmiş et eserleri (sucuk, salam, sosis) tüketimi, bağırsakta kanserojen bileşiklerin oluşumunu tetikler. Haftada 2 porsiyonun altında tutulması önerilir. Dünya Sıhhat Örgütü bu besinleri “muhtemel kanserojen” sınıfında kıymetlendiriyor.

• İdeal kilonuzu koruyun

Prof. Dr. Ebubekir Şenateş “Obezite, bilhassa erkeklerde polip gelişimi riskini 2 kat artırır. Beden kitle indeksini 25’in altında tutmak hem metabolik hem de onkolojik açıdan kollayıcıdır. 5–10 kg kilo kaybı bile polip riskini manalı biçimde azaltabilir” diyor.

• Sigara ve alkolü bırakın

Tütün eserleri, bağırsak mukozasında genetik hasarı kolaylaştırır. Alkol de misal formda mukozayı zayıflatır. Uzun vadeli içicilerde polip görülme riski yüzde 40 artar. Bırakıldığı andan itibaren risk eğrisi düşmeye başlar.

• D vitamini ve kalsiyum seviyelerini koruyun

D vitamini, bağışıklık sistemini ve hücre yenilenmesini destekleyerek polip gelişimini maniler. Kalsiyum, ziyanlı asitlerin bağlanarak dışkı ile atılmasını sağlar. Eksikliği olan bireylerde doktor denetiminde destek önerilebilir.

• Düzenli antrenman yapın

Fiziksel aktivite, bağırsak hareketlerini düzenler ve inflamasyonu azaltır. Haftada en az 150 dakika orta tempolu yürüyüş, kolon sıhhati açısından kollayıcıdır. Yapılan çalışmalara nazaran; faal ömür stili, polip riskini yüzde 25 azaltır.

• Bağırsak floranızı koruyun

Probiyotik içeren besinler (yoğurt, kefir, fermente sebzeler) bağırsak bakterilerinin istikrarını korur. Mikrobiyota bozulması, inflamasyonu tetikleyerek polip tabanını güçlendirebilir. Mikrobiyota dostu beslenme, bağırsak direncinin temelidir.

xxxxxxxx Kutu Bilgisi xxxxxxxxxx

Yeni kuşak teknolojiler erken tanıyı yüzde 20 artırdı

Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Ebubekir Şenateş, son yıllarda kolonoskopide yapay zeka takviyeli imaj tahlil sistemlerinin ihtilal yarattığını belirterek şöyle konuşuyor: “Yüksek çözünürlüklü sistemler, polipleri çıplak gözle fark edilemeyecek kadar erken evrede saptayabiliyor. Yapay zeka algoritmaları, endoskopik manzarada milimetrik değişiklikleri anında tahlil ederek “şüpheli lezyon” uyarısı veriyor. Bu sayede doktor, gözden kaçabilecek polipleri anında çıkarabiliyor. Yeni teknolojiler; erken teşhis oranlarını yüzde 20’nin üzerinde artırırken, süreç müddetini kısaltıyor ve hasta güvenliğini yükseltiyor. Geçmişte kansere dönüşebilecek bir polip, artık birkaç saniyede tespit edilip ortadan kaldırılabiliyor.”

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı