Gelişmiş ülkelerde mamografi taramaları ve farkındalık kampanyaları sayesinde son 40 yılda göğüs kanserine bağlı ölümlerin yüzde 40 azaldığına dikkat çeken Prof. Dr. Erkin Arıbal, “Erken teşhis, yalnızca ömür mühletini değil, ömür kalitesini de artırıyor; daha az agresif tedaviyle, daha kısa müddette düzgünleşme imkanı sağlıyor” diyor…

Dünyada olduğu üzere Türkiye’de de durum emsal. Her 8 bayandan 1’i ömrü boyunca göğüs kanserine yakalanma riski taşıyor. Her yıl yaklaşık 25 bin yeni hadise teşhis alıyor. Türkiye’de teşhis yaşı, Batı ülkelerine nazaran ortalama 10 yıl daha erken; hadiselerin yaklaşık yüzde 40’ı 40–49 yaş ortasında görülüyor. Bu nedenle ülkemizde mamografi taramaları 40 yaşında başlıyor.

Son yıllarda yürütülen tarama programları ve farkındalık çalışmaları sayesinde, Türkiye’de erken teşhis oranı süratle yükseldi. 10 yıl evvel bayanların büyük kısmı ileri evrede teşhis alırken, bugün hastaların yüzde 70’inden fazlası erken evrede saptanıyor. Bunun da düzgünleşme oranlarını bariz biçimde artırdığını vurgulayan Prof. Dr. Erkin Arıbal, “Kadınlar göğüs muayenesinden çekinmemeli. Bu bir utanma problemi değil, ömür kurtaran bir alışkanlık. Nasıl kalp yahut cilt hekimine gidiyorsak, göğüs denetimi de rutin olmalı. Her şey farkındalıkla başlıyor” diyor. 

Kadınların her ay kendi kendilerine göğüs muayenesi yapmalarının da ehemmiyetine değinen Prof. Dr. Erkin Arıbal, “Kendi kendine muayeneyi hastalarımıza öğretiyoruz lakin bu, aslında bir tümörü erken yakalamak açısından çok da tesirli bir prosedür değil. Değerli olan, nizamlı olarak yılda bir yahut duruma nazaran daha sık tarama yaptırmak. Lakin tekrar de bedenini tanımak, bir değişikliği fark etmek ve tabibe başvurmak açısından kıymetli. Öğrenmekte yarar var” diyor. 

Risk Haritasıyla Bireye Özel Tarama Programları 

Her bayanın göğüs yapısı ve risk profili farklı olduğu için tarama programlarının da bireye özel planlandığını belirten Prof. Dr. Erkin Arıbal, şu bilgileri paylaşıyor:
 “Ailede anne, kız kardeş, teyze ya da baba tarafında prostat kanseri hikayesi bile göğüs kanseri riskini artırabiliyor. Bu nedenle genetik yatkınlığı olan bayanlarda taramaya 25 yaşında başlıyoruz. Annesinde 35 yaşında göğüs kanseri görülen bir bayanın taramaya, 25 yaşında, yani annesinin kansere yakalandığı yaştan 10 yıl evvel başlaması gerekir. Tüm bu risklere bakıp hastalara bir risk haritası çıkarıyoruz. Risk yüksekliğinize nazaran de yapılacak tarama programlarını oluşturuyoruz”.

Mamografinin çok değerli bir erken teşhis aracı olduğuna lakin birtakım bayanların radyasyon alındığı için mamografiden çekindiklerine dikkat çeken Prof. Dr. Erkin Arıbal, “Mamografiyle alınan radyasyonun dozu çok düşük, bir uçak seyahatinde alınandan bile az. Kimse bayanlara ‘uçağa binme’ demiyor ancak ‘mamografi çektirme’ diyenler var nedense. Bu yanlış algıları artık geride bırakmalıyız” diye konuşuyor.

Ameliyattan Evvel Biyopsi Yapılması Şart 

Tanı konduktan sonra izlenecek adımların gerçek belirlenmesi gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Erkin Arıbal, “Asla biyopsi yapılmadan ameliyat yapılmamalı. Biyopsi lokal anesteziyle yapılan son derece inançlı bir süreçtir ve tümörün cinsini, evresini, tedaviye vereceği karşılığı anlamamızı sağlar. Artık biyopsisiz göğüs ameliyatı tüm dünyada kabul edilmiyor” dedi.

Bugün sadece radyoloji alanında değil, göğüs kanserinin tedavisinde de çığır açan gelişmelere şahit oluyoruz. Göğüs kanseri tedavilerinin artık çok daha tesirli, şahsa özel, amaca yönelik ve estetik açıdan gözetici hale geldiğini anlatan Prof. Dr. Erkin Arıbal, “1980’lerde tüm göğüs dokusu alınırken, artık birden fazla vakit yalnızca tümör çıkarılıyor. Rekonstrüksiyonla göğüs imgesi korunabiliyor. Akıllı ilaçlar yalnızca tümöre tesir ediyor, sağlıklı dokulara ziyan vermiyor. Radyoterapide artık yalnızca maksat bölgeye ışın veriliyor. Yani artık çok daha tesirli ve çok daha az yan tesirli tedaviler sunabiliyoruz hastalarımıza” formunda konuşuyor. 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı