Ülkemizde bayanların sağlıklarıyla ilgili en çok merak ettikleri hususların başında jinekolojik meseleler geliyor. Fakat çoğunlukla utandıkları ya da ihmal ettikleri için doktora başvurmayı geciktirebiliyorlar. Acıbadem Altunizade Hastanesi Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doktor Harika Bodur Öztürk, bayanların jinekolojik sıhhatiyle ilgili farkındalıklarını artırmanın ehemmiyetine dikkat çekerek “Vücudumuzun verdiği sinyalleri ciddiye almak, erken teşhis ve tedavinin en tesirli yoludur. Halbuki ülkemizde bayanlar çoğunlukla ‘bu sorun arkadaşımda da var, demek ki normal’ diye düşünerek doktora gitmiyorlar ya da utandıkları için anlatmaya dahi çekiniyorlar. Bu yaklaşım ise önemli bir hastalığın teşhisini geciktirebiliyor. Beden bir sinyal veriyorsa, onu yok saymak yerine anlamaya çalışmalıyız. Problemleri tabiple paylaşmaktan ise mutlaka utanmamalıyız. Unutmayın, erken teşhis için birinci adım farkındalık ve tertipli muayene olmaktır” diyor. Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Harika Bodur Öztürk, ülkemizde bayanların jinekolojik sıkıntılara yönelik en çok yönelttiği 9 soruyu ve cevaplarını anlattı, değerli ihtarlar ve tekliflerde bulundu. 

• SORU: Bayanlarda idrar kaçırma neden olur? 

CEVAP: Özellikle gebelik, kilo alıp verme, kronik kabızlık, menopoz ve vajinal doğumlar sonrasında pelvik taban kaslarının zayıflamasıyla birlikte, öksürme yahut hapşırma üzere karın içi basıncını artıran durumlarda idrar kaçırma sorunu yaşanabiliyor. Tedavide pelvik taban idmanları ve genital laser tedavileri hayli tesirli olabilirken, anatomik bozulma durumunda ise ameliyatla tedavi ediliyor. İdrara sıkıntı yetişme üzere daha farklı bir şikayet olduğunda ise ilaç tedavileri ile bu sorun çözülebiliyor.  

• SORU: Adet düzensizliği olağan olabilir mi? 

CEVAP: Adet devrinde bir iki günlük sarkma olağandır. Genç bir kızda menstruel kanama başladıktan sonra birinci 2 yıl sistemsiz kanamalar olağan kabul edilir. Fakat sonrasında düzensizlik devam ediyorsa değerlendirilmelidir. Ani ve süratli kilo kayıpları ile çok idmanda adet olamama şikayeti gelişebilir. Kilo almaya eğilim ile birlikte adetlerin ortası 35 gün üzerine çıkıyorsa polikistik over sendromu yahut tiroit hormonu bozuklukları değerlendirilmelidir. Yaş ilerledikçe peryodlar 24-25 gün üzere öne gelmeye başladıysa perimenopoza giriş süreci de araştırılabilir. 

• SORU: Doğum denetim hapı kullanırsam ilerde çocuğum olmaz mı?

CEVAP: Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Harika Bodur Öztürk “Dünya Sıhhat Örgütü doğum denetim haplarının kısırlığa yol açmadığını belirtiyor. Hap bırakıldığında, yumurtlama yine başlıyor ve gebelik planlanabiliyor. Birçok bayanda doğurganlık, hap bırakıldıktan sonraki birinci 1–3 ayda geri dönüyor. Burada kıymetli olan doğum denetim ilaçlarını kullanırken hastanın yaşının ilerlediği ve yaşla birlikte doğurganlığın azaldığı bilgisinin unutulmamasıdır” diyor. 

• SORU: Yumurta rezervim nasıl artabilir? 

CEVAP: Kadın doğurganlığının limitleri olduğu için yumurtalık rezervini pahalandıran muayene, ultrasonografide antral folikül sayısının kıymetlendirilmesi ve kan testlerini yapmak değerlidir. 35 yaş civarında hala gebelik planlamayan bayanların yumurta rezervi araştırılarak (ailede erken menopoz üzere risk faktörü varsa daha öne çekilmeli) yumurta dondurma yahut tüp bebek uygulamasıyla ileride gebelik bahtı artırılabilir. 

• SORU: Menopozla birlikte neler yaşayacağım? 

CEVAP: Menopoz aslında bayanların yeni hayatlarını kucakladığı bir devirdir. Halk ortasındaki tabiriyle sıcak basmaları, gece uykusuzluğu, çarpıntı, anksiyete, cilt ve saçlarda değişim, vajinal kuruluk, libido azalması, unutkanlık ve beyin sisi üzere şikayetler menopoz öncesi geçiş periyodu yahut menopozla ilgili olabilir ve takviyeyle düzelebilir. Menopozla birlikte başlayan kalp damar hastalığı ve kemik erimesi riski hormon replasman tedavileriyle azaltılabilir. 

• SORU: Vajinal akıntı ne vakit olağan, ne vakit hastalık belirtisidir? 

CEVAP: Dr. Harika Bodur Öztürk “Vajinal akıntı varlığını sorduğumuz her hasta evet karşılığını verebilir. Şeffaf ve koku içermeyenler olağandır. Lakin sarı, yeşil, süt kesiği karakterinde, ağır beyaz, bilhassa de koku, kaşıntı ve genital bölgede yanma varsa mantar yahut bakteriyel enfeksiyon olabilir. Kesinlikle uzman doktor tarafından değerlendirilip tedavi edilmelidir. Bulaşıcı enfeksiyonlar infertiliteye de yol açabilir” diyor. 

• SORU: Ağrılı cinsel alaka bir baht mi?

CEVAP: Hayır. Bu sorun altta yatan nedenin tedavisiyle tümüyle ortadan kaldırılabilir ve tedavi edilebilir. Ağrı birçok düzenek ile gelişebilir. Mantar enfeksiyonu, menopozla birlikte vajinal kuruluk, doğum sonrasında hormon istikrarındaki değişiklikler yahut endometriozis üzere nedenler ağrıya yol açabilir. Ülkemizde teşhis konulmamış ve uygun tedavi edilmemiş vajinismus olaylarında da ağrılı cinsel bağlantı bir kadermiş üzere algılanabilir fakat tedavisi mümkündür. 

• SORU: HPV nasıl bulaşır?

CEVAP: Dr. Harika Bodur Öztürk “HPV virüsü hamam, hoşluk merkezi ve ortak kullanılan tuvaletler üzere ortamlardan bulaşmaz. En yaygın cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan biridir. Prezervatif kullanımı riski azaltsa da büsbütün ortadan kaldırmaz. Tek partnerli bağlantınız olsa bile riskim yok diye düşünmeyin. HPV’nin birtakım tipleri rahim ağzı kanserine, kimi tipleri ise genital siğillere neden olur. Dünya Sıhhat Örgütü, korunmada en tesirli formülün HPV aşısı olduğunu vurgulamaktadır, bu nedenle taramalar ve HPV aşısı çok önemlidir” ikazında bulunuyor. 

SORU: Miyomlar makûs huylu mudur? Kesinlikle ameliyat olmak mı gerekir? 

CEVAP: Miyomlar rahim dokusunun kas katmanından gelişen çoğunlukla güzel huylu tümörlerdir. Üreme çağındaki bayanların yaklaşık yüzde 40’ında miyom tespit edilebilir. Ekseriyetle belirti vermez ve rutin muayenede fark edilip takibe alınır. Lakin rahim duvarına yakınsa yahut büyükse çok derecede kanama yaparak kansızlık nedeni olabilir. Büyük miyomlar bulunduğu pozisyona nazaran mesaneye yahut bağırsaklara bası şikayetine yol açabilir. Sık idrara gitme, karında büyüme, ele gelen kitle üzere durumlara yol açabilir. Dr. Harika Bodur Öztürk “Hastanın şikayetine nazaran cerrahi endikasyon konulur. Kanama, anemi etkeniyse, gebeliğe mani olduğu yahut tekrarlayan düşüklere yol açtığı düşünülüyorsa, takiplerde süratli büyüdüğü tespit edilirse hastanın yaş ve klinik durumuna nazaran cerrahi laparoskopik olarak myomun çıkarılması yahut histerektomi yapılması tıbben gerekir. Binde 3 oranında ‘leiomyosarkom’ ismini verdiğimiz berbat huylu tümör saptanabilir. Menopozdan sonra miyomda büyüme varsa, kısa müddette boyutunda değişiklik olduysa ‘sarkom’ ihtimali göz önünde bulundurulmalıdır” diyor.  

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı