İzmir’de düzenlenen “Sürdürülebilir Bir Akdeniz İçin Kültür ve Ekolojik Dönüşüm Memleketler arası İzmir Sempozyumu” kapsamında Akdeniz Kültür ve Ekoloji Kentleri Manifestosu imzalandı. Atılan imzanın geleceğe dair kurulan hayalin birinci adımı ve verilmiş kelamı olduğunu belirten Lider Tugay, “İzmir, tüm Akdeniz’e şu çağrıyı yapıyor; Akdeniz bizim ortak evimizdir. Bu meskeni birlikte koruyacak, birlikte yaşatacak, birlikte geleceğe taşıyacağız” dedi.

Sürdürülebilir Bir Akdeniz İçin Kültür ve Ekolojik Dönüşüm Memleketler arası İzmir Sempozyumu 4-5 Eylül tarihleri ortasında, Tarihi Havagazı Fabrikası Kültür Merkezi’nde düzenlendi. Fransa Dışişleri Bakanlığı’na bağlı Avrupa ve Dışişleri Bakanlığı Yerel Yönetimler Dış Aksiyon Delegasyonu (DAECT) hibesinden yararlanan “Kültürle İşlenmiş Bölgeler / Cultivated Territory” projesi kapsamında düzenlenen sempozyumun sonunda ise İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Dr. Cemil Tugay, Nice Belediye Lider Yardımcısı ve AVITEM (Sürdürülebilir Akdeniz Kent ve Bölgeleri Ajansı) Lideri Agnès Rampal, Vitrolles Belediye Başkanı Loïc Gachon ve Korsika Kolektifi Kültür Dairesi’ni temsilen Jean-Jacques Ottaviani ile birlikte Akdeniz Kültür ve Ekoloji Kentleri Manifestosu’nu imzaladı. İmza merasimine AVITEM Genel Müdürü Büyükelçi François Xavier Léger, AVITEM Genel Müdür Yardımcısı Marie Baduel, İzmir Fransız Kültür Merkezi Müdürü Juliette Bompoint, Fransa Kültür Etkinlikleri ve İş Birliği Müsteşar Yardımcısı ve Institut Français Türkiye Müdür Yardımcısı Fabien Flori, İzmir Büyükşehir Belediyesi bürokratları, Kültürle İşlenmiş Bölgeler (Territoires Cultivés) projesi partnerleri, kentlerden gelen uzmanlar ve temsilciler de katıldı. 

“Hepimizin ortak sorunu”
Konuşmasına İzmir’in Akdeniz’in incisi olduğunu belirterek başlayan İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Dr. Cemil Tugay, “Son iki gündür burada, hepimizin ortak geleceği için yeni bir sayfa açıyoruz. Akdeniz’in binlerce yıllık tarihini, bugünün ağır problemlerini ve yarının umutlarını birebir çatı altında konuşuyoruz. Akdeniz, insanlık tarihi boyunca medeniyetlerin buluşma noktası olmuş bir bölge. Farklı lisanların, inançların ve kültürlerin bir ortaya geldiği bu verimli havza, insanlığın en büyük ortak miraslarından birini oluşturuyor. Fakat bugün Akdeniz, global iklim krizinin en sert meseleleriyle maalesef karşı karşıya. Milletlerarası izleme sistemlerinin bilgilerine nazaran dünya nüfusunun yalnızca yüzde 7’sini barındıran Akdeniz havzası, global ölçekte iklim değişikliğinin en fazla hissedildiği bölgelerden biri. Akdeniz Bölgesi’nde son 50 yılda sıcaklık 1,5 derecenin üzerinde arttı. Bu artış, global ortalamanın sıcaklık artışının 20 daha fazlası. Akdeniz’in su kaynakları ne yazık ki süratle azalıyor. Birçok ülkede kişi başına düşen su ölçüsü 2 bin metreküpün altına düşmüş durumda. Bu da su kıtlığı düzeyine indiğini gösteriyor. Denizlerimiz daha sıcak ve daha asidik. Son 30 yılda Akdeniz’in deniz suyu yüzey sıcaklığı 1 dereceden daha fazla yükseldi. Bu durum denizin biyoçeşitliliğini ne yazık ki tehdit ediyor. Orman yangınları ve çok hava olayları artıyor. Akdeniz ülkelerinde son 10 yılda büyük yangınların sayısı iki katına çıktı. Kıyı kentleri eş vakitli olarak deniz düzeyi yükselmesi tehdidi altında. İzmir, Barselona, Venedik üzere tarihi liman kentlerimiz direkt risk altında. Akdeniz’in geleceğini tehdit eden bu tablo, elbette ki bu havzada yaşayan hepimizin ortak sorunu. Bu krizler, sırf ekolojiyi değil, tıpkı vakitte besin güvenliğini, ekonomik kalkınmayı, toplumsal barışı ve kültürel çeşitliliğimizi de etkiliyor” tabirlerini kullandı.

“Ortak aklın gücüne başvuruyoruz”
“Bugün burada, bu meseleleri çözmek için kültürün, bilimin ve ortak aklın gücüne başvuruyoruz” diyen Lider Tugay, toplumları dönüştürmek, tabiat ile tekrar sağlıklı bir münasebet kurmak, daha sağlam ve adil bir gelecek kurmak için birlikte hareket edilmesi gerektiğinin şuurunda olduklarını vurguladı.  İzmir Büyükşehir Belediyesi olarak bu vizyonun bir modülü olmaya kararlı olduklarını kaydeden Lider Tugay, “Kentimizi iklim dostu projelerle tekrar tasarlarken yeşil ulaşımı, yenilenebilir enerjiyi ve tabiatla barışık kentleşmeyi önceliyoruz. Çok kültürlü mirasımızı muhafazanın ehemmiyetinin farkındayız. Gençlerimizin yaratıcılığını desteklemek zorunda olduğumuzu biliyoruz. Bu gayretin bir modülü olarak Akdeniz’in kardeş kentleriyle dayanışma içinde olmamız gerektiği de çok açık. Bugün imzalayacağımız Akdeniz Kültür ve Ekoloji Kentleri Manifestosu, sırf bir doküman değil tıpkı vakitte yarına daha yaşanabilir bir dünya bırakmak, kentlerimizi korumak ismine verdiğimiz kelam olacaktır”

Atatürk’ün kelamlarını hatırlattı
Kültürün eşitsizliklerle gayrette güçlü bir araç olduğunu aktaran Lider Tugay, konuşmasını şöyle tamamladı:
“Her bölgesel dönüşüm projesi disiplinlerarası bir kültürel yaklaşımla desteklenmelidir. Yurttaşlar bu dönüşümün izleyicisi değil, faal katılımcısıdır. Sevgili dostlarım, hayal edelim; 50 yıl sonra Akdeniz’in kıyıları pak ve bereketli olsun, ormanlarımız var olsun ve nefes alsın, kentlerimiz insanı yormayan hayat alanlarına dönüşsün. Farklı lisanlardan barış müzikleri Akdeniz’in tüm kentlerinde yankılansın. Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün kelamlarıyla bitirmek istiyorum: Yarının tabiatı, bugünden yaratılır. Biz doğayı korudukça tabiat da bizi korur.”  

“Başka gezegenimiz yok”
Fransa’nın Birçok kentinin Belediye Lider Yardımcısı ve AVITEM Başkanı Agnès Rampal, “Aynı zorluklarla bizler de kendi topraklarımızda gayret ediyoruz. Bu manifesto, uğraş ettiğimiz sıkıntılara karşı ortak tahlil ürettiğimizin delili. İmzalayacağımız manifesto, sizin üç yıldır AVITEM ile muazzam çalışma sonucunda hayata geçirdiğimiz çalışmadır. Bununla gurur duyun. Akdeniz’in temsilcileri olarak bir ortada çalışmaktan öbür dermanımız ve yolumuz yok. Manifesto, şuur seviyesinin artması için ve topraklarımızın ötesine geçip ilham kaynağı olması için çok değerli bir adım olacak. Her birimiz için kıymetli bir katkı sağlayacak. Gelecekte kendi lokal idarelerimiz ortasında yeni faaliyetler ve yeni iş birliklerini hayata geçirmek için rehber olacak. Zira öteki gezegenimiz yok” dedi. 

“Kaderlerimiz birbirine bağlı”
Sempozyum boyunca, İzmir ve Marsilya’nın emsal pek çok noktasının ve bağının ortaya konduğunu belirten Vitrolles Belediye Başkanı Loïc Gachon ise  “İzmir’den döndüğümde Marsilya Belediye Başkanı’na İzmir’e gelip sizlerle çalışması gerektiğini söyleyeceğim. 6 bin yıllık tarihi mirasımız var. Tıpkı zeytin ağacını paylaşıyoruz. Kurumuş ırmakları paylaşıyoruz. Büyük sıcaklıkların olduğu öğlenden sonralarını, akşam esintisinin eşlik ettiği terasta oturduğumuz saatleri, ortak mutfak zenginliğini paylaşıyoruz. Akdeniz bizi birleştiriyor. 21. yüzyılın tehlikeleri karşısında kaderlerimiz birbirine bağlı” biçiminde konuştu.  

Manifesto, kamuoyuyla paylaşıldı
AVITEM Genel Müdürü Büyükelçi François Xavier Léger de Akdeniz Kültür ve Ekoloji Kentleri Manifestosu’nu kamuoyuyla paylaştı. Manifestoda; mahallî idareler, sanatkarlar, kent plancıları, yurttaşlar ve Kültürle İşlenmiş Bölgeler ağı üyeleri olarak 21. yüzyıl Akdeniz’inin hafıza, diyalog ve kültür olmadan tanımlanamayacağı vurgulandı. Çeşitlilik, yaşayan gelenekler ve lokal bilgeliğiyle varlıklı Akdeniz kıyılarında, köklerini bu topraklardan alan ve ortak yaratımın kaynağı olan bir Akdeniz ağının tercih edildiğinin dillendirildiği manifestoda, şu sözler yer aldı: 
“Şuna inanıyoruz; kültür ve aktörleri, dünyanın gerçek nabzını kolektif biçimde algılamaya ve temsil etmeye imkan tanıyan hassas bir bakış açısı sunar. Bölgeleri şekillendiren aktörler, planlama pratiklerini güncellerken kültürel yaklaşımları gerçek bir tutkuyla kucaklar. Kültür, olumlu değişimler yaşanmasında öncü bir güçtür. Eşitsizliklerle çabada bir kaldıraç vazifesi görür; eğitim, ekoloji ve barışı nazik, daima ve kararlı formda teşvik eder. Sanatkarlar ve bölgesel aktörler arzulanan bir geleceğin başrolündedir. Onların kurduğu ittifaklar, ortak hayal gücümüzü tazeler ve çağdaş sıkıntıların herkes için ulaşılabilir ve pahalı olmasını sağlar. Kültürel miras, ortak eserler, mahallî bilgi ve çağdaş yaratıcı formlar, tüm hareket biçimlerinde tanınmalı ve bütünleştirilmelidir.”

Yapılması istenen çalışmalar sıralandı
Leger, manifesto içeriğinde yer alan yapılması istenen çalışmaları şöyle aktardı:
 “Sanatsal ve kültürel zekâya, değişim halindeki topraklarda düşünsel çerçeveleri genişletme yeteneği nedeniyle öncelik vermek, yurttaşlarla bir arada kendi alanlarımızda yaşamanın yeni yollarını hayal etmek için bu alternatif, kültürel ve tabandan gelen uzmanlık biçimlerine davet yapmak, mekânsal planlama siyasetlerine kültürel yaklaşımı sistematik bir formda dahil etmek, ve buna karşılık olarak kültürel siyasetlerin yerelleşmesini sağlamak, kültürel aktörlerin yardımıyla bölgesel planlamayı ortak bir biçimde tasarlamak, her bir bölgesel dönüşüm projesini, başlangıçtan itibaren disiplinlerarası kültürel bir yaklaşımla desteklemek, kültürel hakların; toplumsal, eğitim, ekoloji ve turizm siyasetlerinde resen dahil edilebilir olmasını sağlamak, yapay zekâ ile ilgili gelecekteki zorluklar karşısında Akdeniz kültürünü öne çıkarmak, Akdeniz iş birliğini ve kültürel etkileşimleri, toprak ve bölge değişimleriyle irtibatlı olarak teşvik etmek.”

Çağrıda bulunuldu
Léger, manifestoda bulunan çağrıyı da hususlar halinde sıraladı. Manifestonun “Çağrılarımız” kısmında şu sözler yer aldı: “Yurttaşları, toprak ve bölge dönüşümlerinin idaresinde etkin iştirakçiler yapmak, karşılaşılacak zorluklar karşısında genç insanlara gerekli araçları kültür ve somut hususlar aracılığıyla temin etmek, toprakları, kendi lokal imkanları ve dönüşüm projeleriyle bütünleştirmek için kültürel süreçlerin kullanımını yaygınlaştırmak, ‘Yaşayan Laboratuvar’ biçiminde deneysel programlar inşa edip kültürel aksiyonlar aracılığıyla ve yaşayanlarla birlik içinde toprakların planlaması ve gelişimini anlatmak, ‘Akdenizlerin Sesi’ tarafından desteklenen deneysel sanat-tasarım-toprak projelerini tanıtmak için bölgelerarası bir yahut daha fazla büyük kamusal aktiflik düzenlemek, bir iş birliği kümesi aracılığıyla ‘kültür-toprak-dönüşüm’ ahengini deneyimlemek, belgelemek ve paylaşmak ve Akdenizli topluluklar ortası bir ağ inşa etmek, Kültürle İşlenmiş Bölgeler Ağı’nı Akdeniz’in tüm kıyılarına ve bölgelerine yaymak.” Léger, “Akdeniz’in dört bir yanında verimli, adil, sürdürülebilir ve şiirsel biçimde yaşanacak, kültürle işlenmiş topraklar inşa etme dileğimizi vurguluyoruz” kelamlarıyla konuşmasını tamamladı.

“Ortak mirasımıza sahip çıkacağız”
Korsika Kolektifi Kültür Dairesi’ni temsilen konuşma yapan Jean-Jacques Ottaviani ise bu çalışmalardan ötürü çok memnun olduğunu belirterek, “Ortak mirasımıza sahip çıkacağız” dedi. 

İzmir’den Akdeniz’e kültürel diplomasi
İzmir’le birlikte Fransa’nın Birçok, Vitrolles ve Korsika kentlerinde düzenlenen forumlarla şekillenen projenin son ayağı olarak İzmir’de düzenlenen sempozyum; kültür, kentsel tasarım, ekoloji ve toplumsal iştirak başlıklarını buluşturan güçlü bir programla şekillendi. Sempozyum sonucunda imzalanan manifesto, Akdeniz kentlerinin kültür aracılığıyla ekolojik dönüşüme ve sürdürülebilir bir geleceğe katkı sağlama iradesini simgeliyor. Kültürle İşlenmiş Bölgeler projesi, İzmir’in Akdeniz’de kültürel diplomasi alanında görünürlüğünü güçlendirirken; tabiat, turizm, tarım ve etraf alanlarında sürdürülebilir prototiplerin hayata geçirilmesine katkı sunmayı hedefliyor. 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı