Subtotal $0.00
4
Çin Ticaret Bakanlığından yapılan açıklamaya nazaran, ender toprak elementlerini çıkarma, eritme, ayırma süreçleri, mıknatıs materyallerinin imalatı ile az toprak elementlerinin ikincil kaynak olarak kullanımı ve geri dönüşümüyle temaslı teknolojilerin ihracatına kısıtlama getirildi.
Nadir toprak elementlerinin işlendiği tesislerde montaj sınırlarının kurulması, tamir, kusur giderme, bakım ve güncelleme süreçlerine ait teknolojilerin transferi de denetim kapsamına alındı.
Ayrıca, Çin’de üretilen ender toprak elementlerini ihraç eden yabancı şirketlerin, sivil ve askeri ikili kullanıma sahip eserlerin ihracatı için Ticaret Bakanlığından lisans alması zarurî tutuldu.
Açıklamada kelam konusu kısıtlamaların, duyuru tarihinden itibaren yürürlüğe girdiği belirtildi.
Öte yandan yurt dışında üretilen ancak Çin’den ithal edilen eserleri ve teknolojileri kullanan üreticilerin tıpkı kısıtlamalara tabi tutulacağı, kelam konusu kısıtlamaların bu şirketler için 1 Aralık’tan itibaren yürürlüğe gireceği belirtildi.
Çin’in ulusal güvenliğine ve çıkarlarına tehdit
Bakanlık, yaptığı açıklamada, karara münasebet olarak, ender toprak elementlerinin askeri ve sivil kullanıma sahip eser niteliği taşıdığını ve denetiminin de olağan olduğuna dikkati çekti.
Bazı yabancı kuruluşların ve bireylerin Çin’den ham yahut işlenmiş halde ender toprak elementleri edinerek bunları askeri operasyonlar üzere hassas alanlarda direkt yahut dolaylı olarak kullanan kuruluşlara ve bireylere transfer ettiğinin aktarıldığı açıklamada, bunun Çin’in ulusal güvenliği ve çıkarlarına ziyan verdiği yahut potansiyel tehdit oluşturduğu kaydedildi.
Çin’de istihbarattan sorumlu Devlet Güvenliği Bakanlığı, 27 Eylül’de, yabancı ülkelerin ihracat denetimi uygulanan kimi kritik mineralleri ülkeden kaçırmaya yönelik teşebbüsleri olduğu ihtarında bulunmuştu.
Açıklamada birtakım yabancı bâtın servislerin, Çin’deki suç şebekeleriyle iş birliği yaptığı argüman edilen iki antimon kaçakçılığı hadisesine ait ayrıntılar paylaşılmıştı.
APEC Doruğu’nda yapılacak görüşme öncesine denk geldi
Kararın, ABD ile Çin ortasında devam eden tarife müzakerelerinin sürdüğü ve iki ülke başkanlarının bu ayın sonunda Güney Kore’de düzenlenecek Asya Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) Tepesi kapsamında yüz yüze görüşmeye hazırlandığı bir devirde alınması dikkati çekti.
Çin, ABD’nin çip bölümü başta olmak üzere teknoloji alanında uyguladığı kısıtlamalara karşılık, global arzın büyük kısmını karşıladığı ender toprak elementlerine daha evvel de kısıtlama ve denetimler getirmişti.
ABD’nin önceki Başkanı Joe Biden’ın Aralık 2024’te çip bölümüne getirdiği ihracat kısıtlamalarına galyum, germanyum ve antimon ihracatını kısıtlayarak karşılık veren Çin, tekrar vazifeye gelen Lider Donald Trump’ın şubat ayındaki birinci tarife artışına karşılık ise tungsten, tellür, bizmut, molibden ve indiyum ihracatına denetim getirmişti.
Pekin idaresi, Trump’ın nisanda duyurduğu “karşılıklı tarifeler” kapsamındaki tarife artışına karşı samaryum, gadolinyum, terbiyum, disprosyum, lütesyum, skandiyum, itriyum ve alaşımlarının olduğu 7 kategorideki ender toprak elementini ihracat denetim listesine almıştı.
Çin global üretimin yaklaşık yüzde 69’unu karşılıyor
ABD Jeolojik Araştırmalar Kurumunun (USGS) bilgilerine nazaran 2024’te dünya genelinde ender toprak elementi üretimi 390 bin tona ulaşırken bunun 270 bin tonu Çin’de üretilmişti.
Dünyada 17 küme az toprak elementinin yaklaşık yüzde 69’unu üreten Çin, ABD’nin teknoloji kısıtlamaları ve tarife ataklarına, bu alandaki ihracat denetimleriyle karşılık vererek global pazardaki hakimiyetini ekonomik koza çevirme niyetini ortaya koyuyor.
