“Nitekim, 1973-2002 ortası 30 yıllık devirde sadece 15 milyar dolar direkt yatırım çeken Türkiye, 2025 yılı Temmuz ayı prestijiyle 2003’ten bu yana toplamda 282 milyar dolarlık yatırım çekmiştir. 2024 yılında memleketler arası direkt yatırım girişi 11,3 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir, 2025’in 7 ayında ise 8,4 milyar dolara ulaşmış, yıllıklandırılmış girişler 13,8 milyar dolar ile son yılların doruğuna çıkmıştır. 2002’de memleketler arası sermayeli şirket sayısı 5 bin 600’ken bugün ülkemizde bu profilde 87 bine yakın şirket bulunmaktadır. Bu şirketler yalnızca üretim değil Ar-Ge, tasarım, tedarik, lojistik ve bölgesel idare merkezleri ile Türkiye’yi entegre bir bölgesel üs haline getirmişlerdir.”

Son 15 yılda ihracatın yaklaşık üçte birini memleketler arası sermayeli şirketlerin gerçekleştirdiğini aktaran Yılmaz, “Bu ihracatın yüzde 60’ından fazlası orta-yüksek ve yüksek teknoloji eserlerinden oluşmaktadır. Milletlerarası şirketlerimiz özel kesim Ar-Ge harcamalarının yüzde 30’unu üstlenmiş, ayrıyeten 1,3 milyon kişilik istihdam oluşturarak kalkınmamıza direkt katkı sağlamıştır.” diye konuştu.

Yılmaz, son 20 yılda yapılan ıslahatların Türkiye’nin yatırım ortamını dünya standartlarında inançlı ve öngörülebilir bir ekosisteme dönüştürdüğünü, bu muvaffakiyetin siyasi istikrar ve yatırımcıyla kurulan inanca dayandığını lisana getirdi.

2001’de kurulan Yatırım Ortamını İyileştirilme Koordinasyon Kurulu (YOİKK) çatısı altında iş dünyasının ve ilgili tüm bakanlıkların dahil olduğu aksiyon planlarının oluşturulduğunu ve hayata geçirilmeye devam ettiğini aktaran Yılmaz, “Ayrıca, 2004’ten bu yana Cumhurbaşkanımızın başkanlığında toplanan Yatırım İstişare Kurulu ile dünyanın önde gelen şirket üst yöneticilerini (CEO) ve milletlerarası kuruluşları Türkiye’de buluşturarak iş ve yatırım ortamının güzelleştirilmesine yönelik ıslahat gündemimize global bir vizyon kazandırıyoruz.” halinde konuştu.

Yılmaz, bu doğrultuda, 2024’te 10’uncusu düzenlenen YDK toplantısında çok uluslu şirketlerin en üst seviye temsilcilerinden aldıkları geri bildirimler ışığında ıslahat gündemlerini tatbik ettiklerini kaydetti.

Türkiye’nin global tedarik zincirindeki rolünün güçlenmesine katkı sağlayacak, dijital ve yeşil dönüşüm yatırımlarını artıracak bir yatırım teşvik sistemini geçtiğimiz aylarda uygulamaya aldıklarını belirten Yılmaz, bu yeni sistemle katma kıymetli üretimi, yeşil ve dijital dönüşümü, bölgesel kalkınmayı önceleyen, daha seçici ve amaç odaklı bir yatırım teşvik sistemini hayata geçirdiklerini söyledi.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, Temmuz 2025’te yürürlüğe giren İklim Kanunu’nun güç verimliliği ve pak teknoloji yatırımlarının hızlanmasına, ihracatta karbon ayak izi kriterlerine ahengi kolaylaştırarak firmaların rekabet gücünün artmasına katkıda bulunacağını vurgulayarak, şöyle devam etti:

“Kurulacak Emisyon Ticaret Sistemi ile şirketlere emisyon azaltımını daha düşük maliyetle gerçekleştirme imkanı sunabileceğiz. Ayrıyeten karbon kredisi ticaretinden doğacak yeni piyasa sayesinde ekonomimize katma kıymet oluşturmayı hedefliyoruz. Öte yandan 2026 yılının birinci çeyreğinde 5G ve fiber teknolojisini hayata geçiriyoruz. Bu sayede, Türkiye’nin dijital dönüşümünü hızlandırarak endüstriden tarıma, ulaşımdan sıhhate kadar tüm bölümlerde verimliliği artıracak, ekonomimizin rekabet gücünü pekiştireceğiz. Yeşil güç yatırımlarını süratli bir formda hayata geçirilebilmek gayesiyle yaptığımız yeni mevzuat düzenlemeleri sayesinde rüzgar gücü yatırımlarında dört yıl süren yatırım sürecinin iki yıla, güneş gücünde ise bu müddetin iki yıldan 1,5 yıla düşürülmesini sağladık. İkiz dönüşümün insan kaynağı ihtiyaçlarını karşılamak emeliyle bu alanda sınıflandırılan mesleklere yönelik faal iş gücü programları yürütüyor, mesleksel eğitim kursları ve işbaşı eğitim programlar uyguluyor ve eğitim içerikleri geliştiriyoruz.”

Cevdet Yılmaz, ortak akıl ve iştirakçi bir anlayışla hazırlanan ve Türkiye iktisadının gelecek üç yılına taraf verecek, güncellenmiş Orta Vadeli Program’da, sıkı para ve maliye siyasetleriyle enflasyonu kalıcı biçimde düşürürken, büyüme potansiyelini de yapısal dönüşüm adımlarıyla kademeli bir formda üste çeken bir harita takip ettiklerini lisana getirdi.

Yılmaz, “Haziran 2024’ten bu yana dezenflasyon süreci devam ediyor ve bu süreçte enflasyon oranını 42 puan düşürmüş bulunuyoruz. Amacımız kararlı bir formda çabamızı sürdürmek. 2026’da yüzde 20’nin altında, 2027’de ise tek haneli enflasyon oranlarına ulaşmaktır.” dedi.

“2024’te ekonomimiz yüzde 3,3 büyüdü ve 2025’te de tıpkı oranı muhafazayı bekliyoruz”

Ekonomik büyümeye değinen Yılmaz, şu bilgileri paylaştı:

“2024’te ekonomimiz yüzde 3,3 büyüdü ve 2025’te de birebir oranı muhafazayı bekliyoruz. Dezenflasyon süreci ilerledikçe ve yapısal dönüşümler hayata geçtikçe büyümenin kademeli olarak verimliliğe dayalı olarak güçleneceğini öngörüyoruz. Bu kapsamda, 2026’da yüzde 3,8’e, 2027’de yüzde 4,3’e ve 2028’de yüzde 5’e ulaşmayı hedefliyoruz. 2024’te cari açığın ulusal gelire oranı yüzde 0,8’e geriledi. Programda öngördüğümüz yüzde 1,7’ydi. Bu hususta program gayelerinden daha yeterli bir noktada olduğumuzu söz edebilirim. Bu olumlu gelişmenin devamıyla cari açığın ulusal gelire oranının daha da düşerek 2028’de yüzde 1’ler düzeyinde olmasını öngörüyoruz. Böylelikle dış finansman gereksinimimizin besbelli halde azalacağını bekliyoruz. 3 Ekim prestijiyle brüt rezervlerimiz 186,2 milyar dolara yükseldi, risk primimiz 260 baz puanın altına geriledi, Türk lirasına olan inanç artarak TL mevduatın hissesi yüzde 60’ın üzerine çıktı.”

Kamu maliyesinde disiplinli duruşlarının sürdüğünü söyleyen Yılmaz, “2024’te bütçe açığının ulusal gelire oranı yüzde 4,7 oldu. Zelzele tesiri hariç tutulduğunda açığımız yüzde 3 düzeyinde gerçekleşmiştir. 2025’te bütçe açığını yüzde 3,6’ya, 2028’de ise yüzde 2,8’e düşürerek Maastricht kriterlerinin altına indirmeyi öngörüyoruz.” diye konuştu.

Yılmaz, program periyodunda sıkı mali duruşlarıyla bütçe açığını azaltırken, faiz dışı fazla vermeyi hedeflediklerine belirterek, şunları aktardı:

“2025 yılı sonunda ulusal gelirimizin birinci kere 1,5 trilyon doları aşmasını, kişi başına düşen gelirimizin 17 bin doların üzerine çıkmasını ve ülkemizin Dünya Bankası sınıflamasına nazaran birinci defa yüksek gelirli ülkeler kümesine dahil olmasını bekliyoruz. 2028’de ise ulusal gelirimizin 1,9 trilyon dolara yaklaşmasını, kişi başına gelirin 21 bin dolar düzeyine yükselmesini bekliyoruz. 2028 sonunda ihracatımızın 300 milyar doların üzerinde olmasını, hizmet ihracatımızın ise 150 milyar doları aşmasını bekliyoruz. Program devrinde yeniden yaklaşık 2,5 milyon ek istihdam oluşturulmasını ve periyot sonunda birinci kere yüzde 8’in altında bir işsizlik oranına ulaşmayı hedefliyoruz.”

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, toplantıda ele alacaları global tedarik zincirleri ve dijital yatırımların, sadece ülkelerin rekabet gücünü değil, birebir vakitte dayanıklılığını ve sürdürülebilir kalkınma vizyonunu da belirleyen en önemli ögeler haline geldiğini belirtti.

Küresel iktisatta yaşanan jeopolitik riskler, iklim değişikliği ve dijitalleşmenin, şirketlerin üretim ve tedarik stratejilerini kökten değiştirdiğine, yakın coğrafyadan tedarik, dost ülkelerden tedarik ve çeşitlendirmenin artık yatırım kararlarının merkezinde olduğuna dikkati çeken Yılmaz, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Türkiye, Avrupa’nın üretim koridoruna bitişik stratejik pozisyonu, güçlü sanayi altyapısı, nitelikli iş gücü ve gelişmiş lojistik ağlarıyla bu dönüşümün doğal merkezlerinden biri pozisyonundadır. Bu doğrultuda Ticaret Bakanlığımızın yürüttüğü Global Tedarik Zinciri Programı, kritik dallarda yerli tedarikçi havuzunu genişletmekte, gümrük ve lojistik süreçleri daha süratli ve öngörülebilir hale getirilmektedir. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımızın HIT-30 Programı ile yapay zeka, yarı iletken, batarya ve yenilenebilir güç üzere tedarik zincirleri için kritik kesimlerde yatırım yapan şirketlere vergisel muafiyetler, hızlandırılmış müsaadeler ve finansman kolaylıkları sunuyoruz. 2030 Sanayi Stratejisi ise imalat sanayimizi daha fazla teknoloji, Ar-Ge ve tasarım odaklı bir yapıya taşıyarak, Türkiye’nin global kıymet zincirinde daha üst bir pozisyona yükselmesini hedeflemektedir.”

Uluslararası Direkt Yatırım Stratejisi’nin de özel bir yere sahip olduğunu belirten Yılmaz, Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi uyumunda hazırlanan stratejinin, yeşil dönüşüm, dijitalleşme ve global tedarik zincirlerine entegrasyon üzere öncelikleri ve milletlerarası direkt yatırım bakımından “nitelikli UDY” tarifi altında açıkça ortaya koyduğunu söz etti.

Yılmaz, bu çerçevede global tedarik zincirlerine entegrasyonu güçlendiren yatırımların, nitelikli UDY’nin en kritik bileşenlerinden biri olduğuna işaret ederek, “Dolayısıyla Türkiye, yalnızca sermaye çekmeyi değil, bilgi, teknoloji transferi, nitelikli istihdam, ihracat kapasitesi kazandıran yatırımları ülkemize yönlendirmeyi hedeflemektedir. Gerçekten, 2024 yılında duyurulan 383 UDY projesinin yüzde 72’si nitelikli UDY kriteriyle örtüşmüş, toplam sermaye harcamasının da yüzde 71’ini bu nitelikli yatırımlar oluşturmuştur. Bu projeler ortasında global tedarik zincirlerine entegrasyonu artıran üretim, Ar-Ge, lojistik ve satın alma merkezi yatırımları bilhassa öne çıkmaktadır. Dahası, Türkiye son 10 yılda global tedarik zincirleriyle direkt irtibatlı 539 yatırım projesi çekerek, benzeri pozisyondaki ülkelerle kıyaslandığında öne çıkmış, global şirketler için sağlam, sürdürülebilir ve yenilikçi bir tedarik ortağı olduğunu açıkça göstermiştir.” sözlerini kullandı.

Dünyada rekabetin en kritik alanının dijitalleşme olduğunun altını çizen Yılmaz, Türkiye’nin genç ve dinamik nüfusu, güçlü mühendislik kapasitesi ve süratle gelişen teknoloji ekosistemiyle yeni jenerasyon dijital yatırımlar için cazip bir teknoloji üssü olma pozisyonunda bulunduğunu söyledi.

Yılmaz, bu kapsamda 2030 Sanayi ve Teknoloji Stratejisi’nin, ülkenin dijital iktisatta liderliğini pekiştirmek için yapay zeka, yarı iletkenler, batarya teknolojileri, biyoteknoloji ve yeşil güç üzere kritik alanlarda somut amaçlar ortaya koyduğunu, HIT-30 Yüksek Teknoloji Yatırım Programı ile bu alanlara yatırım yapan şirketlere, vergisel avantajlar, hızlandırılmış müsaade süreçleri, istihdam ve güç takviyeleri sunulduğunu anlattı.

Ulusal Yapay Zeka Stratejisi kapsamında geliştirilen Türkçe büyük lisan modelleri, süper-bilgisayarlar ve kamu bilgi yönetişimi ile 5G ve ileri irtibat teknolojilerindeki ilerlemelerin, Türkiye’yi akıllı üretim ve otonom sistemler için bölgesel bir çekim merkezi haline getirdiğini belirten Yılmaz, şunları lisana getirdi:

“2024 yılı UDY yatırımlarının niteliğine baktığımızda, sıfırdan projeler daha çok sanayi altyapısını güçlendiren, yeşil dönüşümü ve bölgesel kalkınmayı destekleyen projelerden oluşmuştur. Buna karşılık, birleşme ve satın alma yatırımları hizmet kesimlerine, finansal alanlara ve bilhassa de dijital dönüşüme ağırlaşmıştır. Bu eğilim, yatırımcıların, Türkiye’nin dijital potansiyeline duyduğu inancı de göstermektedir.

Bu çerçevede, dijital yatırımlar 35 birleşme ve satın alma süreci ile bu kategoride yüzde 37’lik hisseyle öne çıkmıştır. Yazılım, bilgi teknolojileri ve elektronik bileşenlerdeki güçlü performans, milletlerarası yatırımcıların Türkiye’nin dijital dönüşümüne olan ilgisini ortaya koymuştur. Son 10 yılda 214 dijital yatırım projesine konut sahipliği yapmamız ve ülkemizdeki memleketler arası sermayeli şirketlerin 1000’den fazlasının Ar-Ge ve tasarım merkezlerinin olması, Türkiye’nin bu alanda bölgesel merkez olma pozisyonunu pekiştirmektedir.”

Yatırım İstişare Komitesi’nin, Türkiye’nin yatırım ortamının geliştirilmesine memleketler arası bir bakış açısı kazandırmayı, kamu ile özel kesim ortasında güçlü bir istişare tabanı oluşturmayı hedeflediğini lisana getiren Yılmaz, burada yapılacak görüşmelerin Türkiye’nin yatırımcılar açısından muteber, öngörülebilir ve rekabetçi bir merkez olma pozisyonunu pekiştirirken, geleceğe dair vizyonlarını da şekillendireceğini kelamlarına ekledi.