Üsküdar Üniversitesi NP Feneryolu Tıp Merkezi Lisan ve Konuşma Terapisti Prof. Dr. Ahmet Konrot, travmalar ve yanlış ses kullanımı nedeniyle ortaya çıkabilen lisan, konuşma ve ses bozuklukları ile ilgili bilgi verdi ve erken teşhisin ehemmiyetinden bahsetti.

Dil ve konuşma bozuklukları her vakit ortaya çıkabilir!

Dil ve konuşma bozukluklarının irtibat, lisan, konuşma, ses ve yutma bozukluklarını kapsadığını aktaran Prof. Dr. Ahmet Konrot, “Beşikten mezara kadar uzanan süreç içerisinde insanın hayatı boyunca karşımıza çıkar. Doğaldır ki bunun içerisinde bazen travmalar da olabilir.” dedi.

Bir trafik kazasının akabinde beyin travması geçirilebileceğini kaydeden Prof. Dr. Konrot, “Buna bağlı olarak travmanın olduğu yerle ilgili beyinde birtakım sonuçlar ortaya çıkabilir. Kimi durumlarda rastgele bir gözle görülür sorun olmayabilir lakin sonrasında ortaya çıkabilir. Mesela lise çağında bir genç hastam olmuştu. Yıllar evvel bir arbedeyi ayırayım derken kafatasına bir bıçak darbesi almış ve sol tarafı örselenmişti. Lisan yetisini yitirmişti. Münasebetiyle ‘TVI’ dediğimiz travmaya bağlı bağlantı, lisan ve konuşma bozuklukları her vakit için mümkündür.” biçiminde konuştu.

Beyin travmalarına bağlı gelişen lisan ve konuşma bozuklukları birdenbire düzelmez! 

Psikolojik travmanın biraz daha tartışmalı bir bahis olduğuna değinen Prof. Dr. Ahmet Konrot, “Fiziksel, anatomik, nörolojik bir boyuttan kelam ediyorsak o farklı bir bahistir. Hasebiyle, travmaya bağlı irtibatta, konuşma bozuklukları ve ses bozuklukları olabilir.” dedi.

Sesi düzgün kullanmamanın da bazen işlevsel bozukluklar içerisinde yer alabildiğini tabir eden Prof. Dr. Konrot, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Mesela maça gittiniz, bağırdınız, ses telleriniz üzerinde travma oluşturuyorsunuz. Ses tellerinizi makûs kullanıyorsunuz. Hasebiyle sesiniz çatlar, sesiniz kısılır. En kolay örneğinden olaya yaklaşacak olursak, evet, travmaya bağlı da pek çok durum karşımıza çıkıyor. İşin magazinsel ya da Yeşilçam’a mahsus tarafına değinecek olursak, birtakım şahıslarda ‘travmanın bilakis çevrilip eski sıhhate kavuşma’ beklentisi oluşabiliyor. Bir vakitler Yeşilçam sinemalarında sıkça rastlanan bir senaryoda, kişi düşer, başının görme alanıyla ilgili bir bölgeye, ense kısmına darbe alır ve bu darbenin akabinde görme yetisini kaybeder. Daha sonra benzeri bir travma sonucu, aniden tekrar görmeye başlar.

Ancak bu tıp mucizevi güzelleşmeler, konuşma ve lisan işlevleri açısından gerçeği yansıtmaz. Beyin travmalarına bağlı gelişen lisan ve konuşma bozukluklarının bu formda ansızın düzelmesi bilimsel olarak mümkün değil. Şayet travma, beynin konuşma merkezlerini bir biçimde etkilemişse, bu noktadan sonra lisan ve konuşma maharetlerinin ne kadar geri kazanılabileceği lakin vakitle ve tedavi süreçleriyle muhakkak olur.”

Başka hastalıkların habercisi olabileceği için ses kısıklığı her vakit dikkate alınmalı!

Ses bozukluklarının ise başlı başına ele alınması gereken değerli bir sıhhat konusu olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Ahmet Konrot, “Bu alanda her yıl çok sayıda bilimsel sempozyum düzenleniyor ve bahis multidisipliner bir yaklaşımla ele alınıyor.”

Ses kısıklığı ya da sesle ilgili öbür bozuklukların, sadece ses tellerinin yanlış yahut çok kullanımıyla değil; doğuştan gelen ya da sonradan ortaya çıkan çeşitli hastalıklar ve önemli sıhhat sıkıntılarıyla da bağlı olabileceğine dikkat çeken Prof. Dr. Konrot, “Örneğin, gırtlak kanseri üzere değerli hastalıklar kendini ses kısıklığıyla gösterebilir. Ses kısıklığı, her vakit için dikkate alınması gereken bir durumdur zira öteki hastalıkların habercisi olabilir. Genel tıbbi yaklaşım, ses kısıklığının bir hafta ila on günü aşmasına karşın düzgünleşme göstermemesi durumunda bir uzmana başvurulması istikametindedir.” açıklamasını yaptı.

Erken müdahale, altta yatan mümkün hastalıkların erken teşhisini sağlar… 

Uzun süren ses bozukluklarının, kalıcı hale gelebilecek daha önemli sıkıntıların işareti olabileceğinin altını çizen Prof. Dr. Ahmet Konrot, “Bu tıp durumlarda sesin çatlaması, kısılması yahut kulağı tırmalayan bir ses tonunun oluşması kıymetli bir ihtar niteliği taşır.” dedi.

Bu çeşit belirtiler gözlemlendiğinde öncelikle bir kulak burun boğaz tabibine başvurulması gerektiğini kaydeden Prof. Dr. Konrot, sözlerini şöyle tamamladı:

“Gerekli görülürse, ses terapisi alanında uzman bir lisan ve konuşma terapistinden de dayanak alınmalı. Ses sıhhati, sadece mesleksel olarak sesini kullanan bireyler için değil, herkes için hayati kıymete sahip. ‘Grip oldum, sesim kısıldı, nasıl olsa geçer’ diyerek bu durumu hafife almak, ileride daha önemli sıkıntılara yol açabilir. Erken müdahale, hem altta yatan muhtemel hastalıkların erken teşhisini sağlar hem de ses sıhhatinin korunmasına katkıda bulunur.”

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı