İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Dr. Cemil Tugay, tarihi kent merkezini canlandırmak, mekânsal ve toplumsal iyileştirmelerde bulunmak emeliyle belediye bürokratları, Tarihi Kemeraltı İnşaat Yatırım Ticaret AŞ (TARKEM) yönetim kurulu üyeleri ve sivil toplum kuruluşu temsilcileri ile  toplantı yaptı. Bölgeyi herkesin kullanmaktan keyif aldığı bir ortama dönüştürmek için çalışılması gerektiğini vurgulayan Lider Tugay, “Kemeraltı’nı turizm açısından daha cazip hale getirmeli, gençleri de kapsayan planlamalar yapmalıyız. Geçmişle bugünün, bugünle geleceğin bağını koparmadan bir şeyler yaparsak gerçek sonuca ulaşabiliriz” dedi. 

İzmir Büyükşehir Belediyesi, İzmir’in tarihi çarşısı Kemeraltı ve tarihi kent merkezinde yer alan Basmane ve Kadifekale’de geçmişte yapılan çalışmalar, mevcut durum ve planlanan çalışmalarla ilgili geniş kapsamlı bir toplantıya mesken sahipliği yaptı. İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Dr. Cemil Tugay’ın idaresinde Kültürpark’taki Meclis Salonu’nda düzenlenen toplantıda kurumlar ortası uyum, geçmiş projelerden edinilen tecrübeler ve önümüzdeki periyoda ait öncelikli mevzular ele alındı. Kemeraltı ve etrafı hakkında şimdiye kadar yapılmış çalışmalar Kent Tarihi, Tanıtım ve Turizm Dairesi Başkanlığı tarafından anlatılırken, ilgili tüm daire başkanlıkları ve müdürlükler de kendi misyon alanlarına ait yürütülen, devam eden yahut planlanan çalışmalar hakkında bilgi paylaşımında bulundu. Toplantıda İzmir Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımları Prof. Dr. Pınar Okyay ve Hakan Uzun, TARKEM yönetim kurulu üyeleri ile sivil toplum kuruluşu yöneticileri de yer aldı. 

“Herkes katkı vermeli”
Başkan Tugay, “Geçmişle bugünün, bugünle geleceğin bağını koparmadan bir şeyler yaparsak yanlışsız sonuca ulaşabiliriz. Bizim muhakkak ki yeni birtakım buluşmalara, değerlendirmelere muhtaçlığımız var. Bir dış paydaşlar buluşması yapalım. Öncesinde birtakım şeyleri gözden geçirmek gerekiyor. Bölgenin 19 olan alt bölgesini yine tanımlamalı. Bunu yaparken yalnızca tarihî kökene değil toplumsal dokuya da bakmalı, gelecek gayelerini de düşünerek somut olmayan kültürel miras da dahil envanterleri gözden geçirmeliyiz” diye konuştu. 

“Sokak etkinliklerini başlatalım”
“Eskiden bugüne taşınabilecek, öbür yerde bulunmayacak, İzmir’e dair arayacağınız her şeyi bulacağınız bir alışveriş alanı düşünün” diyen Lider Tugay, gastronomiye dair İzmir’de çok enteresan öykülerin olduğunu söyledi. Sokak yiyeceklerinin pek birçoklarının İzmir’den çıktığını hatırlatan Lider Tugay, şöyle devam etti: “İzmir’in sanatı, İzmir’in yemeği, İzmir’in yayınları, İzmir’in sporu, İzmir’in müzikleri üzere birçok tema üzerinden kocaman bir İzmir çarşısı haline dönebilir bu türlü alanlar. Bazen insan ‘en taze ve hoş meyveyi, çerezi, eti nereden bulurum?’ diye düşünüyor lakin çocukluğumda Kemeraltı’nda bu türlü yerler daha çok bulunurdu. Bu türlü bir karaktere bürünerek evvelce bugüne bir şeyleri taşımış oluruz. Bugün de bir alışveriş merkezi olarak kentin yerlisine kaliteli besin satan bir alan olabilir. Çokça sinema ve tiyatronun olduğu bir alanın bütün sinema ve tiyatroları yok edilmiş üzere görünüyor. Onlardan en azından birkaçını tekrar kazandırabiliriz. Sokak aktiflikleri, dışa yerde düzenlenen kimi etkinlikler bir an evvel başlatılmalı. Kapalı kalmış öyküleri çok daha yaydığımız, çok daha fazla insanın duyduğu bir çalışmaya gereksinimimiz var.”

“Herkesin kullanmaktan keyif aldığı bir ortam”
Başkan Tugay, Kemeraltı özelinde yapılmak istenenleri şu sözlerle tabir etti: “Hırpalanmış, eksikleri çok olan, gereğince istediğimiz halde düzenleyemediğimiz bir alan var ve burası bizim için pahalı.  Düzeltirken bir mekânsal düzeltme sağlayacağız lakin yalnızca aşikâr bir küme insan için değil herkesin kullanmaktan keyif aldığı bir ortama dönüştüreceğiz. En azından aşikâr rotalarda insanların bir yerden gelip çıkana kadar bir şeylerden mutlu olması, kullanması ve oranın denetim altında olması gerekiyor. Başarılanlar da genelde bu türlü başarılıyor fakat yalnızca bir tane yapıp bitirmeyeceğiz. Bir adedini bitirince ikincisine başlayacağız. Derken tahminen yatırımcısı da mülk sahibi de bundan etkilenip duruma öbür yaklaşacak. Sonları, kuralları koymak hakikaten kıymetli. Bu türlü bir süreci yürütmeliyiz.”  

 “Çalışmaları harmanlayıp gözden geçirelim”
Tarihi kent merkeziyle ilgili hem belediyede yürüyen çalışmaların olduğunu hem de belediye dışında gösterilen gayretler olduğunu hatırlatan Lider Tugay, “Geçmişten bugüne pek çok yapılmış çalışma var. Birtakım şeyleri gereğince değerlendirmediğimizi, geçmişte yapılmış kimi bedelli çalışmaların şu anda çok göz önünde olmadığını gördüm. O nedenle bu türlü bir toplantıyı düzenlemek istedik. 2013 yılında bir İzmir Tarih Projesi var. Onun üzerine eklenen birtakım çalışmalar var.  Kemeraltı, Basmane, Agora, Kadifekale üzere eski kent merkezi ile ilgili yapılmış çalışmaları da devam eden çalışmaları da harmanlayıp gözden geçirelim” tabirlerini kullandı. 

“Zenginliğin kıymetini fark edemiyoruz”
İzmir’in kültür mirasının kolay bulunmayacak cinsten bir hazine olduğunu vurgulayan Lider Tugay, “Bizler hayatımız boyunca Roma’nın, Avrupa’nın tarihi kentlerinin reklamlarını izledik. Çoğumuz gitmek istedik ya da para harcayarak gittik. Halbuki İzmir, Roma üzere tahminen ondan bile eski tarihe sahip nitelikli olabilecek kültürel altyapısı olan bir kent. Bunun değerini bilmeyle ilgili kültürel bir eksiğimiz var. Sahip olduğumuz bu zenginliğin kıymetini fark edemiyoruz. Kentimizin kendini kimlikli hissetmesi için, sahip olduğu her türlü potansiyeli kullanması için değerlendirmesi gereken birçok şey var” dedi. Yapılacak çalışmalara herkesin birlikte inanması gerektiğini söyleyen Lider Tugay, bunun başarılabilmesi için çalışılması gerektiğini kelamlarına ekledi. 

Bölge, 51 mahalleyi kapsıyor
İzmir Büyükşehir Belediyesi bünyesinde misyon alan sosyolog Mert Kaya, tarihi kent merkezine ait geçmişte yapılan ve devam eden projeleri aktardı. “Yerliler için yaşanabilir, yabancılar için cazip hale getirecek prosedürler bulmak gerekiyor” diyen Kaya; Kemeraltı, Basmane ve Kadifekale’yi kapsayan tarihi kent merkezinin korunması ve geleceğe aktarılması için 2002 yılından beri çalışmalar olduğunu aktardı. Bölgenin “Tarihi Liman Kent” temasıyla hazırlanan belge ile İzmir’de Bergama ve Efes’ten sonra UNESCO Dünya Mirası Süreksiz Listesi’ne girme sürecini muvaffakiyetle tamamladığını, daimi listeye giriş için çalışmaların devam ettiğini kaydeden Kaya, bölgenin 51 mahalleden oluştuğunu kelamlarına ekledi. 

Yapılan çalışmaları aktardı
Kaya, geçmiş yıllarda yapılan Yenileme Alanı İlanı, kamulaştırma faaliyetleri, TARKEM, İzmir Tarih Projesi, İzmir Tarih Projesi Tasarım Stratejisi Raporu, LOPİ Kemeraltı, Kemeraltı Aydınlatma Master Planı, Kemeraltı Kurumsal Kimlik Rehberi, Kemeraltı Algı Araştırması, İzmir Turizm Tanıtım Stratejisi ve Hareket Planı, Kemeraltı Turizm Stratejisi Kıyaslama Metodolojisi ve Yeterli Uygulama Örnekleri, Alan İdaresi Planı, İzmir Tarihi Liman Kenti UNESCO Dünya Mirası Belgesinin Hazırlanması, MetaMuseum, İkiçeşmelik Mekansal Uygunlaştırma Stratejileri, Risk İdare Planı üzere çalışmalar hakkında sunum gerçekleştirdi. Kaya, farklı ülkeler ve yurt içindeki yeterli uygulama örneklerini de iştirakçilere anlattı. 

“İzmir kırmızısı” önerisi
Geçmişte yapılan çalışmalara ait iştirakçiler da kelam aldı. Araştırmacı-Yazar Orhan Beşikçi, Kemeraltı Kurumsal Kimlik Rehberi çalışmaları kapsamında tasarım tekliflerinde bulundu. Basmane’nin eski basma fabrikalarında üretilen motiflerin kullanılabileceğini belirten Beşikçi, marka rengi olarak “İzmir kırmızısını” kullanma ve sokak isimlerinde eskiye dönme tekliflerini sundu. İzmir Tarihi Kemeraltı Esnaf Derneği Yönetim Kurulu Lideri Semih Girgin ise gençlerin bölgeye çekilmesi için kültür sanat aktifliklerine ait tekliflerde bulundu. Verilen teklifler ortasında, Kemeraltı bölgesinde sanat çalışmaları da yer aldı. 

Kemeraltı, insanlarda ne tabir ediyor?
Toplantıda, Kemeraltı Algı Araştırması sonuçları da aktarıldı. Buna nazaran Kemeraltı halkın hafızasında “tarihi”, “alışveriş” ve “çarşı” sözleriyle özdeşleşiyor. En olumlu özellikleri, halkta “nostalji” ve “özlem” olarak karşılık buluyor. Yaş oranı arttıkça Kemeraltı’ndan alınan keyif de artıyor. Y ve Z jenerasyonu, eski dokunun korunmasını ve imaj kirliliğinin ortadan kalkmasını, Kemeraltı’nda cümbüş ve kültürel yerleri talep ederken, güvenliğin ve aydınlatmaların artmasını istiyor. 

İkiçeşmelik’te inançlı geçiş için plan çalışması
İzmir Planlama Ajansı (İZPA) Lideri Prof. Dr. Koray Velibeyoğlu da “İzmir’de sanat ve kreatif sanayilerin bölgeye girmesinin çekiciliğinin sağlanması gerekiyor. Yeni bir girdinin nasıl yaratılacağına dair teklif yok, eksik olan bu. Yaratıcı boşluk var. Onun gündeme getirilmesi gerekiyor” diyerek bu mevzuda bir yol haritası hazırladıklarını kelamlarına ekledi. Kent Tarihi ve Tanıtımı Dairesi Başkanı Hasibe Velibeyoğlu ise bölgedeki doku odaklı düzgünleştirme çalışmaları kapsamında canlanma ve kalkınma maksatlarını gerçekleştirmek için faaliyetlerin sürdüğünü belirtti. Velibeyoğlu, somut kültür varlığı envanter çalışmasının olduğunu, soyut olan kültür varlıklarını da en kısa müddette hazırlayacaklarını söz etti. Hasibe Velibeyoğlu ayrıyeten İkiçeşmelik Mekânsal Güzelleştirme Stratejileri kapsamında Kemeraltı ve Basmane’yi ikiye ayıran İkiçeşmelik’te inançlı geçişe imkan sağlanması emeliyle Ulaşım Dairesi Başkanlığı ile plan çalışması yürütüldüğünü tabir etti. 

Risk planı çalışmaları
Toplantıda Risk İdare Planı çerçevesinde yapılan çalışmalar da aktarıldı. Buna nazaran İkiçeşmelik’in batısında kalan alan pilot bölge seçilerek incelendi. Odak alanlarda da çalışmalar yürütüldü. Senaryoya nazaran Mirkelam Han üzere tarihi yapıların risk durumları tespit edildi. Afet anında ne kadar hasar göreceği ve afet sonrası hasar görülmesi durumunda neler yapılması ile ilgili operasyon planı tariflenerek ilgili kurumlara iletildi. 

Başkan Tugay, toplantıyı “Bugün İzmir için hoş bir şey yaptığımızı düşünüyorum. Bugünün akabinde herkesin aklında daha farklı bir tarihi bölge oluşmuş oldu” kelamlarıyla sonlandırdı

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı