Kemik gelişiminden kas ve hudut sisteminin sağlıklı biçimde işlemesine kadar pek beden için çok kıymetli fonksiyona sahip D vitamininin gereksiz kullanımının değerli sıhhat meselelerine yol açabileceği ikazında bulunan İstanbul Atlas Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizikî Tıp ve Rehabilitasyon Ana Bilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Muharrem Çidem, bilhassa emziren anneler ile bebek ve çocuklarda D vitamininin şuurlu, ölçülü ve denetimli kullanılması gerektiğini söyledi. Prof. Dr. Muharrem Çidem, yüksek doz alımının, kanda kalsiyum artışına neden olacağını, bu durumun organ ve sistem hasarına yol açabileceği ihtarında bulundu.
İstanbul Atlas Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizikî Tıp ve Rehabilitasyon Ana Bilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Muharrem Çidem, genel sıhhat için elzem olan D vitamininin dikkatsiz kullanımının kıymetli sıhhat sıkıntılarına yol açabileceği ihtarında bulundu.
D vitamini değerli misyonlar üstleniyor
D vitamininin güneş ışığı sayesinde bedende doğal olarak üretilebilen ve genel sıhhatimiz için büyük ehemmiyete sahip bir vitamin olduğunu belirten Prof. Dr. Muharrem Çidem, “Özellikle kemik gelişimi ve korunmasında değerli rol oynar. Kalsiyum ve fosfor üzere minerallerin bağırsaklardan emilimini destekleyerek, kemiklerin ve dişlerin güçlü ve sağlıklı kalmasına katkı sağlar. Bu tarafıyla, yalnızca çocukluk ve ergenlik periyodunda değil, yetişkinlik ve yaşlılıkta da kemik sıhhatinin korunmasında kritik bir fonksiyon üstlenir. D vitamini sırf kemiklerle hudutlu bir vazife üstlenmez. Tıpkı vakitte kas işlevlerinin sağlıklı halde sürdürülmesi, hudut sisteminin verimli işleyişi ve bağışıklık sisteminin güçlenmesi üzere birçok beden işlevi için de gereklidir” dedi.
D vitamini seviyesi, 30-50 ng/ml ortasında olmalı
D vitamini seviyesinin 30ng/ml üzerinde olmasının olağan seviye olarak kabul edildiğini belirten Prof. Dr. Muharrem Çidem, “D vitamini pahaları, 30 ng/ml ve üzerinde olağan; 20–30 ng/ml ortasında yetersizlik; 10–20 ng/ml ortasında eksiklik; 10 ng/ml altında önemli eksiklik olarak kabul edilmektedir. Hedeflenen, serum D Vitamini seviyesini 30-50 ng/ml ortasına çıkartmak yahut bu seviyede tutmaktır. Önerilen günlük D vitamini alım ölçüsü ise yaşa nazaran farklılık göstermektedir. 1 yaşına kadar günlük 400 iu, 70 yaşına kadar 600 iu ve 70 yaş üzeri 800 iu olarak alınmalıdır” dedi. 
D vitamini yüksekliği önemli bir sıhhat sorunu
Son yıllarda D vitamini hakkında toplumda büyük bir farkındalık oluştuğunu belirten Prof. Dr. Muharrem Çidem, “Eksikliğinin ne kadar değerli olduğu anlaşıldıkça, birçok kişi bu vitamini daha sık kullanmaya başladı. Fakat bu farkındalık ve dikkatsiz kullanım ziyanlı tesirleri de beraberinde getirdi. Kandaki D vitamini seviyesi 120 ng/ml’nin üzerine çıktığında, D vitamini fazlalığı olarak isimlendirilir. 150 ng/ml’nin üzerinde ise toksik düzey olarak kabul edilir ve bu durum acil tıbbi müdahale gerektirir” ihtarında bulundu.
Yaygın kullanım yanılgıları yapılıyor
D vitamini yüksekliğine yol açabilecek yaygın kullanım yanılgılarına dikkat çeken Prof. Dr. Muharrem Çidem, kolay ve yan etkisiz bir vitamin olduğu düşünülerek fazla kullanımın zararsız sanılması, rastgele bir hastalık ya da eksiklik olmamasına karşın gereksiz biçimde destek alınması ve ‘eksiklik oluşmasın’ niyetiyle tedbir gayeli kendi kendine kullanmanın D vitamini yüksekliğine yol açtığını söyledi.
Bebek ve çocuklarda gereksiz kullanıma dikkat!
Özellikle bebek ve çocuklarda gereksiz D vitamini kullanımına dikkat çeken Prof. Dr. Muharrem Çidem, “Bazı ebeveynlerin çocuğun erken yürümesi yahut diş çıkarması için ölçüsüz D vitamini vermesi gereksiz D vitamini kullanımına sebep olmaktadır. D vitamini iştah açar diye fikriyle iştah açıcı üzere kullanılması kusurlu uygulamalar ortasında gelmektedir. Günlük muhtaçlığı olan D vitamini dozunu alan çocukta ekstra verilen multivitamin yahut ilaçlarda da bulunan D vitamininin dikkate alınmadan birlikte kullanılması, doktora danışılmadan, olağan seviyede D vitamini olan çocuğa aralıklı olarak fazladan ek doz verilmesi ve bilhassa bebek ve çocuklarda piyasada bulunan yüksek dozda ampul formunun ebeveynler yahut sıhhat çalışanı tarafından kullanılması da D vitamini yüksekliğine yol açan değerli etkenlerdir” ikazında bulundu.
Bebeklerde kusma D vitamini yüksekliği belirtisi olabilir
Bebeklerde D vitamini yüksekliğinin en sık kusma şikayetiyle kendini gösterdiğini belirten Prof. Dr. Muharrem Çidem, “D vitamini yağda eriyen bir vitamin olduğu için uzun müddet depolanarak bağırsak ve kemik üzerine tesir edip kan kalsiyum seviyesinin uzun mühlet yüksekliğine yol açabilir. Kimi insanlarda D vitamini hassaslığı vardır ve hafif yüksek verilmesi durumunda bile toksik tesir yapabilmektedir, bu açıdan da dikkatli olunmalıdır” dedi.
Gebelikte ve emzirme periyodunda dikkatli kullanılmalı
D vitamini kullanımına bilhassa gebelik ve emzirme periyotlarında dikkat edilmesi gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Muharrem Çidem, gebelikte uygun olmayan dozda D vitamini kullanmanın hem anneye hem de bebeğe ziyan verebileceği ihtarında bulundu. Prof. Dr. Muharrem Çidem, “Annenin aldığı vitamin çocuğa da geçerek kalsiyum yükselmesine yol açabilir. Bebeklerde kalsiyum yüksekliği mental ve fizikî gelişmede gerileme riski oluşturabilir. Hamilelerde yüksek D vitamini anne karnındaki bebekte form bozukluklarına, doğumdan sonra da oluşabilecek kalsiyum dengesizliği yenidoğanda kasılma ve nöbetlere neden olabilmektedir. Emzirme devrinde fazla D vitamini sütle bebeğe geçmektedir. O nedenle uygun dozda alınması önemlidir” dedi.

Yüksek D vitamini kandaki kalsiyum pahasını yükseltiyor
Yüksek D vitaminin ziyanlı tesirlerinin sindirim sisteminden kalsiyumun daha fazla emilerek kandaki kalsiyum kıymetini yükseltmesiyle ortaya çıktığını vurgulayan Prof. Dr. Muharrem Çidem, “Anormal kalsiyum seviyesi, santral hudut sistemi, kardiyovasküler sistem, kas-iskelet sistemi, deri, sindirim sistemi ve böbrek dahil olmak üzere çok sayıda organ ve sistemi etkileyebilecek geniş bir spektrumda seyredebilir” diye konuştu.
Kalsiyum yüksekliği pek çok sistemi etkileyebiliyor
D vitamini fazlalığına bağlı oluşan kalsiyum yüksekliğinin organ ve sistemler üzerinde pek çok tesire yol açtığını kaydeden Prof. Dr. Muharrem Çidem, bu tesirleri şöyle anlattı:
“Nörolojik sistemde huzursuzluk, şuur bulanıklığı, sonluluk, depresyon, uykuya eğilim ve psikotik belirtiler ortaya çıkabilir. Kardiyovasküler sistemde kalp ritminde bozulmalar ve aritmi, kan basıncında değişiklikler ve hipertansiyon oluşabilir. Kas-iskelet sisteminde kaslarda güçsüzlük ve yorgunluk görülebilir. Dermatolojik tesir olarak kaşıntı ortaya çıkabilirken sindirim sisteminde bulantı ve kusma, ağız kuruluğu ve çok su içme gereksinimi, kabızlık ve iştahsızlık sıkıntıları ortaya çıkabilir. Böbreklerle ilgili renal sistemde değerli sıkıntılar ortaya çıkabilir. Böbrekler, kandaki fazla kalsiyumu atmaya çalışır. Bu süreç, vakit içinde böbrek işlevlerinde bozulma, böbrek yetmezliği, sık ve bol ölçüde idrara çıkma üzere sıkıntılara neden olabilir. Kalsiyum, fizyolojik seviyenin üzerine çıktığında çeşitli organlarda birikerek patolojik sonuçlara yol açabilir. Böbrekte biriken kalsiyum böbrek taşı gelişimine neden olurken; koroner arter duvarlarında biriken kalsiyum, damar sertliği ve aterosklerotik plak oluşumu ile ilişkilendirilmektedir.”
Bu ikazlara kulak verilmeli
Prof. Dr. Muharrem Çidem, D vitamini kullanımında dikkat edilmesi gereken noktaları ve ihtarlarını şöyle sıraladı:
-D vitamini, sıhhatimiz için gereklidir fakat fazlası ziyanlıdır.
-Yüksek doz alımı, kanda kalsiyum artışına, bu durum da organ ve sistem hasarına yol açabilir.
-Bebekler ve çocuklar fazlalıktan en çok etkilenen risk kümesidir. Bebek ve çocuklarda  bilhassa yüksek doz D vitamini içeren ampul formundan kaçınmak daha uygun olacaktır.
-Gebelikte ve emzirme devrinde vitamin D seviyesine bakılarak doktor önerisiyle kullanıma özellikle dikkat edilmelidir.
– Destek, kesinlikle doktor önerisiyle ve takibiyle yapılmalıdır.
– En yanlışsız yaklaşım: Şuurlu, ölçülü ve denetimli kullanımdır.
-D vitamini nispeten inançlı bir vitamindir fakat yüksek dozları toksiktir. 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı