Sonbahar mevsiminde, hava basıncı dalgalanmaları, nem oranındaki değişimler ve sıcaklık düşüşlerinin yanı sıra ömür biçiminin farklılaşması nedeniyle baş ağrısının görülme sıklığı besbelli halde artıyor. Geçen yılın datalarına nazaran, ülkemizde sonbaharda baş ağrısı şikayetiyle nöroloji kliniklerine başvuran hastaların sayısında yaz aylarına göre yüzde 20 oranında artış yaşanmış. Ani hava değişimlerinde, bilhassa rüzgârlı ve yağışlı günlerde nem oranının yükselmesi nedeniyle tansiyon tipi baş ağrısı ile migren atakları sıklığının yüzde 15-25 oranında arttığı belirtiliyor. Acıbadem Kozyatağı Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Elvan Cevizci Akkılıç,  sonbahar aylarında baş ağrısını en sık hava değişiminin tetiklediğini belirterek, “Sonbaharda hava sıcaklıkları süratle değişebilmekte, bilhassa ani sıcaklık düşüşü, rüzgar yahut yağışlı hava baş ağrısını tetikleyebilmektedir. Bu yüzden, dışarı çıkarken hava durumunu denetim edip, uygun kıyafetler giymek ve başı koruyacak şapka ya da bere kullanmak yararlı olur. Ayrıyeten, sonbaharla birlikte ömür alışkanlıklarındaki değişimlere dikkat etmek ehemmiyet taşımaktadır” ikazında bulunuyor. Nöroloji Uzmanı Dr. Elvan Cevizci Akkılıç, sonbaharda baş ağrısını tetikleyen etkenleri anlattı; değerli teklifler ve ihtarlara bulundu. 

Değişen hava koşulları 

Sonbaharda hava basıncı dalgalanmaları, nem oranındaki değişiklikler ve birdenbire soğuyan hava beyin ile uzunluğundaki damar ve sonları etkiliyor. Bunun sonucunda tansiyon tipi baş ağrısı ile migreni tetikleyebiliyor. Beyin damarlarını daha fazla etkilediği için bilhassa rüzgârlı ve yağışlı günlere dikkat etmek gerektiğini belirten Nöroloji Uzmanı Dr. Elvan Cevizci Akkılıç, “Ayrıca sonbahar aylarında günlerin kısalması ve güneş ışığına maruz kalma müddetinin azalması, melatonin ile serotonin hormonlarının istikrarlarının bozulması da baş ağrısını tetikleyebilmektedir” diye konuşuyor.  

Artan gerilim yükü 

Sonbahar okul ve iş temposunun ağırlaştığı bir devir. Buna bağlı olarak artan gerilim kortizol düzeyini yüzde 30-40 oranında yükselterek migren ve tansiyon tipi baş ağrılarını tetikleyebiliyor. Hasebiyle, meditasyon, yoga ve nefes antrenmanları üzere gerilim idaresi teknikleriyle gerilimi denetim altına almaya çalışın. 
Alerjik tepki ve sinüzit

Sonbaharda artan polen ve tozlar alerjik tepkileri tetikleyebiliyor. Alerjik rinit ve alerjik rinit nedeniyle gelişen sinüzit, baş ağrısının (özellikle frontal bölgede) sıklığını yüzde 30-40 oranında artırıyor. Alerjik rinite bağlı baş ağrısını önlemek için hava durumunu ve polen raporlarını takip ederek alerjenlerin ağır olduğu vakitlerde dışarı çıkmamaya çalışın.

Uyku kalitesinin bozulması

Sonbaharda günlerin kısalması ve hava değişiklikleri, melatonin (uyku hormonu) üretimini etkileyerek uyku kalitesinin bozulmasına, yani uyku sürecinin kesintiye uğramasına yahut uyku derinliğinin azalmasına neden olabiliyor.  Nöroloji Uzmanı Dr. Elvan Cevizci Akkılıç,  kalitesiz uykunun da beyin işlevlerini olumsuz etkileyerek baş ağrısını tetikleyebildiğini söylüyor.  Dr. Elvan Cevizci Akkılıç,   “Uyku eksikliği tıpkı vakitte kasların gevşemesini engellemekte ve boyun-omuz bölgesinde tansiyona yol açmaktadır. Bu durum, tansiyon tipi baş ağrılarının ortaya çıkmasını kolaylaştırmaktadır.  Baş ağrısını önlemek için her gün tıpkı saatte yatıp birebir saatte kalkmaya çalışılmalı. Beden buna alışınca uyku döngüsü tekrar düzenlenecektir” bilgisini veriyor.

Yetersiz su tüketimi

Sonbahar mevsiminde hava sıcaklığının düşmesiyle birlikte su tüketiminin azalması   dehidratasyona, yani bedenin susuz kalmasına neden olabiliyor. Dehidratasyon baş ağrılarının yüzde 20’sinde tetikleyici oluyor. Bunun sebebi  ise beden susuz kaldığında beyin etrafındaki dokularda ve kan dolanımında sıvının azalması. Bu durum, beyin zarlarının gerilmesine ve sonların hassaslaşmasına yol açarak baş ağrısını tetikleyebiliyor. Münasebetiyle, dehidratasyona bağlı baş ağrısı riskini azaltmak için günde 2-3 litre su içmeye itina gösterin. 

Çay ve kahvenin fazla tüketilmesi 

Sonbaharda ekseriyetle havaların soğuması ve günlerin kısalması yorgunluğa neden olabiliyor. Hasebiyle, enerjiyi artırmak ve uyanıklığı sağlamak için kahve ile çay üzere kafein içeren içecekler daha fazla tüketiliyor. Kafein, merkezi hudut sistemi üzerinde uyarıcı olduğu için hassas şahıslarda hudut sistemini gereğinden fazla uyararak baş ağrısı riskini  yüzde 10-15 oranında artırıyor. Günlük kafein alım ölçünüz ortalama 300 mg olmalı. Bu ölçü 3-4 fincan kahveye denk geliyor.

Beslenme tertibinin değişmesi

Yoğun iş ve okul temposuyla birlikte öğün atlama, yetersiz beslenme ve hazır paket besinle beslenme oranları artıyor. Açlık ve karbonhidrat yüklü beslenmek kan şekeri düzensizliğine ve bunun sonucunda baş ağrısına yol açabiliyor. Bu nedenle, öğün atlamamaya ve mümkün olduğunca protein yüklü tencere yemeği tüketmeye ihtimam gösterin, hazır paket besinlerden ise uzak durmaya dikkat edin.

—————KUTU BİLGİSİ ———————–

Baş ağrısına bu yakınmalar eşlik ediyorsa, dikkat!  

Baş ağrılarının büyük çoğunluğu zararsız olsa da birtakım durumlar tümör, anevrizma ve menenjit üzere önemli sıhhat sıkıntılarının habercisi olabiliyor. Nöroloji Uzmanı Dr. Elvan Cevizci Akkılıç, erken müdahale ve tedavinin hayat kurtarabildiğine dikkat çekerek, kesinlikle tabibe başvurulması gereken baş ağrısının özelliklerini şöyle özetliyor:

Ani ve şiddetli başlangıçlı olması yahut dakikalar içinde tepeye ulaşması, “Hayatımın en makûs baş ağrısı” olarak tanım edilmesi.

Görme kaybı, çift görme, konuşma bozukluğu, güçsüzlük, uyuşma, istikrar kaybı ve şuur bulanıklığı üzere nörolojik meselelerin eşlik etmesi. 

50 yaş üstünde yeni başlayan baş ağrısı yahut mevcut ağrının sıklık ile şiddetini değiştirmesi (Daha evvel sıkıştırıcı stilde olan ağrının bıçak saplanır usulde yahut şimşek çakar şekilde olması gibi)

Ateş, kilo kaybı  ve   gece terlemesi üzere sistemik meselelerin yaşanması. 

Kafa travması sonrasında ortaya çıkması. 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı