Ege Üniversitesi Ege Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Eczacılık Teknolojisi Kısmı Radyofarmasi Anabilim Kolu öğretim üyesi Doç. Dr. Meliha Ekinci’nin yürütücülüğünü yaptığı “Radyoişaretli anti-TNF-α monoklonal antikor içeren nanopartiküler formülasyonların romatoid artrit tanısı maksadıyla görüntüleme potansiyelinin in vivo çalışmalar ile değerlendirilmesi” başlıklı proje Türkiye Sıhhat Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB) 2025 Yılı B Kümesi Ar-Ge Proje Daveti kapsamında desteklenmeye uygun bulundu.

Proje Yürütücüsü Doç. Dr. Meliha Ekinci’yi makamında ağırlayan Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, sıhhat temalı yenilikçi Ar-Ge projesi çalışmasından ötürü tebrik ederek muvaffakiyetler diledi. Rektör Prof. Dr. Budak, “Tam akredite, öğrenci odaklı, sıhhat temalı araştırma üniversitemiz bilim insanları sıhhat bilimleri ve teknolojileri temalı, yenilikçi, gereksinim odaklı ve eser geliştirmeye yönelik stratejik araştırma geliştirme projeleri üretmeye devam ediyor. Ülkemizin milletlerarası kalite standartlarında, referans gösterilen  araştırma üniversitesi ekosisteminde  katma bedel yaratabilecek nitelikte, Ar-Ge ve inovasyon çalışmaları yürüten Doç. Dr. Meliha Ekinci hocamızı yürekten kutluyorum” dedi.

Yürütülen araştırma ile ilgili bilgi veren Doç. Dr. Meliha Ekinci,  “Romatoid artrit (RA), ağrıya neden olan ve erken ve ağır bir biçimde tedavi edilmezse ilerleyici eklem yıkımı ve güçsüzlüğe yol açan kronik inflamatuar sinovyal tutulumla karakterize sistemik bir hastalıktır. Sinovitin erken teşhisi, komplikasyonları önlemek yahut geciktirmek için hayli kıymetlidir. RA tanısı, risk faktörleri, artritli eklem sayısı, antisitrülin protein antikorları seviyeleri, eritrosit sedimantasyon suratı, C-reaktif protein ve ağrı, şişlik ve hassasiyet üzere semptomları içeren hasta puanının değerlendirilmesiyle yapılabilir. Ayrıyeten, Amerikan Romatoloji Koleji ve Avrupa Romatizma Birliği, daha gerçek bir teşhis elde etmek için eklemlerin ve çevreleyen dokuların radyolojik yahut nükleer tıp teknikleriyle görüntülenmesini önermektedir. Nükleer tıp teknikleri, inflamatuar artropatilerden etkilenen hastalarda aktivite durumunu pahalandırmak için yıllardır uygulanmaktadır. Son yıllarda, spesifik radyofarmasötiklerin geliştirilmesi, bu tekniklerin sırf hastaların değerlendirilmesinde ve izlenmesinde değil, birebir vakitte hastalık sistemlerini açıklamak için de kullanılma mümkünlüğü ve tabibe tedavi ve takip konusunda yardımcı olabilmesi açısından kıymetlidir.” diye konuştu.

Spesifik anti-TNF-α terapötiklerinin geliştirilmesi, RA’nın klinik tedavisinde epey kıymetli olduğunu vurgulayan  Doç. Dr. Meliha Ekinci,  “Tümör nekroz faktörü α (TNF-α), RA’nın kronik inflamatuar ve yıkıcı sürecinde merkezi bir role sahiptir. Bir dizi çalışma, bu sitokini romatoid eklemde tespit etmiş ve TNF-α’nın sinoviti artırma ve sürdürme yeteneğini göstermiştir. Böylece, spesifik anti-TNF-α terapötiklerinin geliştirilmesi, RA’nın klinik tedavisinde epeyce kıymetli hale gelmiştir. Şu anda, TNF-α inhibitör ilaçları ya çözünür reseptörler (etanersept) ya da monoklonal antikorlar (infliximab, adalimumab ve golimumab) formunda bulunmaktadır. Klinikte, [99mTc]Tc ile işaretlenmiş spesifik olmayan immünoglobulin G (IgG) uzun vakittir iltihabı görüntülemek için kullanılmaktadır. IgG’nin inflamatuar odaklara lokalizasyonu temel olarak artan vasküler geçirgenlik üzere spesifik olmayan sistemlerden kaynaklanmaktadır. Bu nedenle IgG ve öteki radyofarmasötik casusların seçiciliği, bunları spesifik moleküllerle hedefleyerek artırılabilir. Adalimumab, yüksek afinite ve özgüllüğe sahip büsbütün insan monoklonal anti-TNF-α antikorudur. Tıpkı vakitte Golimumab, RA ve ülseratif kolit tedavisinde kullanılan anti-TNF-α bir insan monoklonal antikorudur. Bu monoklonal antikorların terapötik kullanımı, hastaların birçoklarında süratli klinik düzgünleşme sağlamakta olup eklem yıkımını tedbire yahut geciktirme yeteneğine sahiptir” dedi.

Doç. Dr. Meliha Ekinci, “Nükleer tıpta radyofarmasötikler kullanılarak, amaç dokularda meydana gelen fizyolojik değişiklikler erken evrede saptanabildiğinden bu alanda yeni radyofarmasötiklerin geliştirilmesi epey değerlidir. Bu nedenle bu projenin gayesi, RA’nın erken evre teşhisinde kullanılmak üzere [99mTc]Tc ile işaretli, adalimumab ve golimumab içeren, nanopartiküler yapıda iki yeni yerli ve ulusal nanobiyoradyofarmasötik geliştirmektir. Geliştirilen radyofarmasötiklerin aktifliği gerçekleştirilecek olan hücre kültürü ve in vivo biyodağılım ve görüntüleme çalışmaları ile belirlenecektir” diye konuştu.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı