Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, BM Genel Kurulu toplantısına katılmak üzere Amerika Birleşik Devletleri’ne (ABD) gitti. Erdoğan ziyaret öncesi havalimanında açıklama yaptı.

BM GENEL HEYETİ’NE HİTAP EDECEK

BM Genel Şurası’nda yapacağı konuşma için “Gazze’de vahşeti gündeme getireceğim.” diyen Erdoğan “23 Eylül Salı günü, BM Genel Konseyi’ne hitap edeceğim.14 yıllık kanlı ve karanlık devrin akabinde özgürlüğe kavuşan Suriye’nin yeni idaresinin orada bulunması bizim için sevindiricidir.” tabirlerini kullandı.

“BM’NİN ISLAHATA MUHTAÇLIĞI VAR”

Cumhurbaşkanı, BM’nin ıslahata muhtaçlığı olduğunu da belirtti.

Türk-Amerikan iş etraflarıyla bir ortaya geleceğini de belirten Erdoğan, 25 Eylül’de ise ABD Başkanı Donald Trump ile bir görüşme gerçekleştireceğini söyledi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan “Sayın Trump’ın global barış vizyonu ve gayretlerine takviyemizi söz etmiştik. Adil bir barışın kaybedeninin olmayacağına inanıyoruz. Coğrafyamızda kan ve gözyaşının dinmesini istek ediyoruz. Ne yapıyorsak yalnızca bunun için yapıyoruz. Ziyaretimiz ve görüşmelerin ülkemiz ve tüm insanlık için hayırlara vesile olmasını diliyorum.” diye konuştu.

ERDOĞAN’IN TARİHİ KONUŞMASI: DÜNYA BEŞTEN BÜYÜKTÜR

Recep Tayyip Erdoğan, cumhurbaşkanı sıfatıyla birinci defa 2014’te hitap ettiği BM 69. Genel Şura hitabında Filistin sıkıntısını dünya gündemine taşımıştı.

Sorunun, bölgedeki birçok sorunun temel kaynağı olduğunun altını çizen Erdoğan, “Filistin’de iki-devletli tahlilin derhal hayata geçirilmesi, Gazze üzerindeki ablukanın kaldırılması ve İsrail’in yanında bağımsız ve sürdürülebilir bir Filistin devletinin kurulması, siyasi, insani ve ahlaki bir zorunluluktur.” sözlerini kullanmıştı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, global meseleler için BM’yi vazifeye çağırarak, “Daha fazla gecikmeden, daha fazla pak insan hayatını kaybetmeden, global vicdan daha fazla yaralanmadan, BM meselelere yükünü koymalıdır. Altını çizerek tabir etmek isterim ki, dünya, 5’ten büyüktür. BM Güvenlik Kurulu daimi üyesi 5 ülkenin, dünya gerçekleriyle bağdaşmayacak halde BM’yi etkisiz hale getirmesi, global vicdanın kabul edebileceği bir durum değildir.” kelamlarıyla tarihi bir konuşması yapmıştı.

ERDOĞAN İLE TRUMP 25 EYLÜL’DE GÖRÜŞECEK

Öte yandan ABD Başkanı Donald Trump, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı 25 Eylül’de Beyaz Saray’da ağırlayacağını duyurmuştu.

Trump, “Erdoğan ile her vakit çok güzel bir alakamız oldu, 25’inde onu görmeyi sabırsızlıkla bekliyorum.” sözünü kullanmıştı.

MASADA F-16 VE F-35 GÖRÜŞMELERİ OLACAK

Donald Trump, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile birçok ticari ve askeri mutabakat üzerinde çalıştıklarını belirterek, “Bunlar ortasında büyük ölçekli Boeing uçak alımı, kıymetli bir F-16 muahedesi ve olumlu sonuçlanmasını beklediğimiz F-35 görüşmelerinin sürdürülmesi de var.” demişti.

ERDOĞAN’DAN AÇIKLAMA

Cumhurbaşkanı Erdoğan daha evvel görüşmeye dair toplumsal medya hesabından bir paylaşımda bulunmuştu.

Erodağan, Trump ile Beyaz Saray’da yapacakları görüşmede ABD ile başta ticaret, yatırım ve savunma endüstrisi olmak üzere birçok bahsin ele alacağını belirtmişti.

Erdoğan, “Başkan Trump ile yapacağımız görüşmenin, ortak global barış vizyonumuz çerçevesinde bölgemizdeki savaş ve çatışmaların durmasına katkı sunacağına, ülkelerimiz ortasındaki iş birliğini daha da güçlendireceğine inanıyorum.” tabirlerini kullanmıştı.

NATO ÖNDERLER DORUĞU’NDA GÖRÜŞMÜŞLERDİ

Donald Trump ile Cumhurbaşkanı Erdoğan son olarak, haziran ayında Hollanda’nın Lahey kentinde düzenlenen NATO Önderler Doruğu kapsamında yüz yüze görüşmüştü.

Trump birinci başkanlık periyodunda Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı iki kere Beyaz Saray’da ağırlamıştı.

BOEING’DEN 300 UÇAK ALIMI GÜNDEMDE

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Trump ile yapacağı görüşmede, THY’nin muhtaçlıkları için Boeing alımı da gündeme gelebilir. THY Genel Müdürü Bilal Ekşi, Boeing’den 300 uçak alımı için mukavele kuralları ve teslimat takvimi üzerinde görüşmelerin sürdüğünü açıklamıştı.

THY Yönetim Kurulu Lideri Ahmet Bolat, 8 Haziran 2025’te Hindistan’da yapılan IATA toplantısında yaptığı açıklamada, siparişin hayata geçebilmesi için Boeing’in fiyat, teslimat ve motor bakım maliyetleri mevzularında uygunlaştırma yapmasını beklediklerini söylemişti.
Türk Hava Yolları 2023 yılında, 2030’a kadar filosuna 600 yeni uçak almayı planladığını duyurmuştu. Bu uçakların 300’ünün Airbus’tan alınacağı belirtilirken, Boeing’den ise 300 uçak satın alınacağı ve bunların 787 Dreamliner ve daha küçük 737 MAX modellerinden oluştuğu söz edilmişti.

Bloomber News’de yer alan yakın tarihli bir haberde ise, Boeing’in 250 uçak alımı için Türkiye’den haber beklediği aktarılmıştı.

F-16 ALIMI SÜRECİ

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Trump ile görüşmesinde gündeme gelecek olan Lockheed Martin üretimi F-16 uçakları, bir müddettir iki ülke ortasında ele alınıyordu. 2024 yılı kasım ayında Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler’in parlamento komitesindeki konuşmasında “F-16 Block 70 alımı için 1 milyar 400 milyon dolarlık bir ön ödeme yapıldı. 40 F-16 Block 70 satın alıyoruz ve 79 adet modernizasyon kiti almayı planlamıştık fakat vazgeçtik.” demişti.

Türkiye, geliştirme sürecinde yer bulunmasına karşın farklı münasebetlerle F-35 savaş uçaklarını da ABD’den alamadı. Milli Savunma Bakanı Güler, aynı komisyonda bu durum hakkında bilgi verirken, yeni savaş uçaklarının silah ve ekipmanlarıyla birlikte maliyetinin yaklaşık 7 milyar dolara çıkacağını belirtti.

Güler, ABD’nin Türkiye’yi S-400 hava savunma sistemini satın alması nedeniyle F-35 programından çıkarmasının akabinde yeni savaş uçakları alımı sürecinin başladığını aktarırken, Washington’un durumunu değiştirmeye başladığını söylemiş, bu durumu, ” Bunun nedeni, Türkiye’nin yeni savaş uçağı KAAN’ın geliştirilmesindeki ilerleme. Amerikalılar, KAAN’ı inşa edip uçurabileceğimizi gördüklerinde tavırlarını değiştirdiler. Artık bize F-35 sağlamak istiyorlar. Lakin bu mevzuda şimdi bir ilerleme yok; biz, üretim hissemizi geri almayı ve bu uçakları satın almayı hâlâ istiyoruz.” demişti.

Bakanın verdiği bilgiye nazaran Türk Hava Kuvvetleri’nin, bu etapta 40 adet F-35’e muhtaçlık duyduğunu kıymetlendiriyor. Bu ortada Ankara, Eurofighter Typhoon alımını da değerlendiriyor.

Anadolu Ajansı 2018 tarihli haberinde, Türkiye’nin, Hava Kuvvetleri Komutanlığı’nın yeni kuşak savaş uçağı gereksinimini karşılamak üzere 1999’da Müşterek Taarruz Uçağı (F-35) Projesi’ne ortak ülke olarak katıldığı bilgisi yer aldı.

TÜRKİYE’NİN F-35 ALIM SÜRECİ

Haberde, hava filosu için 100 adet F-35 uçağı temini planlanırken, birinci 30 uçak siparişi verildiği aktarıldı ve “18-0001 kuyruk numarasıyla teslim alınacak birinci F-35 uçağı, pilot eğitimlerinde kullanılmak üzere Arizona’da yer alan Luke Hava Üssü’nde görevlendirilecek. Türkiye’de F-35 uçaklarının konuşlandırılacağı, pilot ve bakımcı eğitimlerinin gerçekleştirileceği Entegre Eğitim Merkezi’ne de konut sahipliği yapacak birinci üs olan Malatya 7. Ana Jet Üs Komutanlığı’nın aktivasyon çalışmaları da devam ediyor.” denildi.

Ancak süreç bir mühlet sonra kesintiye uğradı, akabinde ABD uçakları vermekten vazgeçti. Türk Hava Kuvvetleri için üretilen 6 adet F-35A savaş uçağı ise 2018’den bu yana ABD’de depolanıyordu.

Türkiye, JSF programına 1999 yılında girdi. Türkiye, 2002 yılında Sistem Geliştirme ve Gösterim, 2007 yılında ise Üretim, Dayanak ve Daima Güzelleştirme safhaları ile programa iştirakini artırdı ve projeye önemli sayılarda geliştirme maksatlı ödemeler yaptı. Türkiye, projeye birinci girdiğinde toplam 100 adet F-35A tedarik etmeyi planladığını açıklamış 30 adet için de ön sipariş vermişti.

Savunma Sanayii Lideri Prof. Dr. İsmail Demir de Türkiye’nin F-35 programına yatırımının 1 milyar 400 milyon dolarlık fiyatta olduğunu açıklamıştı.