2000–2025 ortasında Türkiye’de meydana gelen yaklaşık 90 afet, milyonlarca kişiyi etkilerken önemli ekonomik kayıplara yol açtı. Afetler, kayıplar, inanç ve denetim hissinin kaybı ve belirsizlik üzere psikososyal riskleri artırarak doğum sonrası bayan ve çocuk sıhhatini tehdit ediyor.

İstanbul Bilgi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Zeynep Şimşek, 10 Ekim Dünya Ruh Sıhhati Günü’nde, Antakya ve Gaziantep’te doğum yapan bayanlarla gerçekleştirilen “Deprem Bölgesinde Travma Bilgili Doğum Sonu Depresyonu Tedbire Programı”nın sonuçlarını kamuoyuyla paylaştı.

TÜBİTAK ve İstanbul Bilgi Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Fonu tarafından desteklenen programa 6 Şubat 2023 sarsıntılarından etkilenen 100’den fazla yeni doğum yapmış bayan katıldı. Program kapsamında afet bölgelerinde doğum yapan bayanların ruh sıhhatini koruyacak ve doğum sonrası depresyon riskini azaltacak bir model geliştirildi.

Kadınların depresyon riski yaklaşık yüzde 36’dan yüzde 4’e düştü

Program kapsamında, rutin doğum sonrası izlemler yapılarak bayanlara travma farkındalığı eğitimi verilirken, depresyona neden olan biyopsikososyal tehlikeler saptanıp uygun müdahale araçları uygulandı. Bayanlar ortasında yapılan değerlendirmeler, travma bilgili müdahalelerin doğum sonrası depresyon semptomlarını manalı halde azalttığını gösterdi. Program ile bayanların depresyon riski yaklaşık yüzde 36’dan yüzde 4’e düştü, gerilim seviyelerinde ise yarı yarıya düşüş gözlendi. Ayrıyeten doğum yapan bayanların problemlerle baş etme marifetleri ve profesyonel toplumsal takviye algısının ise güçlendiği gözlemlendi.

2023 yılında Kahramanmaraş merkezli olarak meydana gelen sarsıntıların etkilediği bölgede yaklaşık 4.1 milyon üreme çağında bayan bulunduğunu ve her ay ortalama 25.000 doğumun gerçekleştiğini belirten Şimşek, “Bu çeşit travmatik olaylar, annenin fizikî, ruhsal ve toplumsal sıhhatine ziyan veren, anne-bebek etkileşimini olumsuz etkileyen ve bayanların doğum sonrası depresyon riskini artıran değerli bir faktör olarak tanımlanmaktadır. Sarsıntılar sonrası Türkiye’de yapılan araştırmalar doğum sonu depresyonun yaklaşık yüzde 12’den yüzde 35’e yükseldiğini gösteriyor. Bu artış,  afetin neden olduğu çoklu kayıplarla direkt alakalı.  Geçici barınma alanlarında yaşayan, sıhhat hizmetine ve toplumsal dayanak düzeneklerine erişemeyen ve birinci annelik tecrübesini yaşayan bayanlar daha fazla risk altında” dedi.

Prof. Dr. Zeynep Şimşek, “Geliştirdiğimiz model, birinci basamak sıhhat sistemimizin mevcut altyapısına uyumlu, biyopsikososyal riskleri kapsayıcı ve afetlere karşı toplumsal dayanıklılığı artıran bir tahlil sunuyor. Bu nedenle programın Sağlık Bakanlığı Doğum Sonu Bakım İdare Rehberi’ne entegre edilmesini, afet bölgelerinde yaygınlaştırılmasını ve Sağlıklı Hayat Merkezlerinde multidisipliner gruplarca uygulanmasını öneriyoruz.” dedi.

2000–2025 ortasında Türkiye’de meydana gelen yaklaşık 90 afet, milyonlarca kişiyi etkilerken önemli ekonomik kayıplara yol açtı. Afetler, kayıplar, inanç ve denetim hissinin kaybı ve belirsizlik üzere psikososyal riskleri artırarak doğum sonrası bayan ve çocuk sıhhatini tehdit ediyor.

İstanbul Bilgi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Zeynep Şimşek, 10 Ekim Dünya Ruh Sıhhati Günü’nde, Antakya ve Gaziantep’te doğum yapan bayanlarla gerçekleştirilen “Deprem Bölgesinde Travma Bilgili Doğum Sonu Depresyonu Tedbire Programı”nın sonuçlarını kamuoyuyla paylaştı.

TÜBİTAK ve İstanbul Bilgi Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Fonu tarafından desteklenen programa 6 Şubat 2023 sarsıntılarından etkilenen 100’den fazla yeni doğum yapmış bayan katıldı. Program kapsamında afet bölgelerinde doğum yapan bayanların ruh sıhhatini koruyacak ve doğum sonrası depresyon riskini azaltacak bir model geliştirildi

Kadınların depresyon riski yaklaşık yüzde 36’dan yüzde 4’e düştü

Program kapsamında, rutin doğum sonrası izlemler yapılarak bayanlara travma farkındalığı eğitimi verilirken, depresyona neden olan biyopsikososyal tehlikeler saptanıp uygun müdahale araçları uygulandı. Bayanlar ortasında yapılan değerlendirmeler, travma bilgili müdahalelerin doğum sonrası depresyon semptomlarını manalı formda azalttığını gösterdi. Program ile bayanların depresyon riski yaklaşık yüzde 36’dan yüzde 4’e düştü, gerilim seviyelerinde ise yarı yarıya düşüş gözlendi. Ayrıyeten doğum yapan bayanların meselelerle baş etme maharetleri ve profesyonel toplumsal takviye algısının ise güçlendiği gözlemlendi.

2023 yılında Kahramanmaraş merkezli olarak meydana gelen zelzelelerin etkilediği bölgede yaklaşık 4.1 milyon üreme çağında bayan bulunduğunu ve her ay ortalama 25.000 doğumun gerçekleştiğini belirten Şimşek, “Bu çeşit travmatik olaylar, annenin fizikî, ruhsal ve toplumsal sıhhatine ziyan veren, anne-bebek etkileşimini olumsuz etkileyen ve bayanların doğum sonrası depresyon riskini artıran değerli bir faktör olarak tanımlanmaktadır. Zelzeleler sonrası Türkiye’de yapılan araştırmalar doğum sonu depresyonun yaklaşık yüzde 12’den yüzde 35’e yükseldiğini gösteriyor. Bu artış,  afetin neden olduğu çoklu kayıplarla direkt alakalı.  Geçici barınma alanlarında yaşayan, sıhhat hizmetine ve toplumsal takviye sistemlerine erişemeyen ve birinci annelik tecrübesini yaşayan bayanlar daha fazla risk altında” dedi.

Prof. Dr. Zeynep Şimşek, “Geliştirdiğimiz model, birinci basamak sıhhat sistemimizin mevcut altyapısına uyumlu, biyopsikososyal riskleri kapsayıcı ve afetlere karşı toplumsal dayanıklılığı artıran bir tahlil sunuyor. Bu nedenle programın Sağlık Bakanlığı Doğum Sonu Bakım İdare Rehberi’ne entegre edilmesini, afet bölgelerinde yaygınlaştırılmasını ve Sağlıklı Hayat Merkezlerinde multidisipliner takımlarca uygulanmasını öneriyoruz.” dedi.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı