Yürümek, merdiven çıkmak, bağdaş kurmak, hatta oturup kalmak bile sizin için ızdıraba mı dönüşüyor? Şiddetli ağrı nedeniyle günlük aktivitelerinizi yapmanızı önleyen bu yakınmalarınızın nedeni kalça eklemlerinizde gelişen bir sorun olabilir! Çünkü, bedenimizin en değerli eklemlerinden biri olan kalça eklemleri çeşitli sebeplerden ötürü hasar görebiliyor. Kalça eklemlerinde en sık görülen sorunlardan biri ise kıkırdak kaybına bağlı kireçlenme oluyor. Bu tablo, kalça eklemi etrafında, bilhassa de kasık bölgesinde ağrı ve hareket kısıtlılığıyla kendini belirli ediyor.  İlaç, fizik tedavi ve yürümeye dayanak olan aygıtlarla kalça eklemlerindeki kireçlenmeye ve öbür sorunlara tahlil sağlanabilse de bu teknikler bazen yetersiz kalabiliyor. Acıbadem Kartal Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Necdet Sağlam, bu noktada kalça protezi ameliyatının gündeme geldiğini belirterek, “Son yıllarda bu ameliyatlar uygun hasta kümesinde hayli başarılı sonuçlar vermekte ve hastaların ömür kalitelerini değerli ölçüde artırmaktadır. Üstelik, günümüzün yeni kuşak protezleri daha kaliteli üretilmekte ve bedene çok daha kolay ahenk sağlamaktadır. Ayrıyeten, protezler çağdaş ameliyat teknikleriyle artık milimetrik hassasiyetle bedene yerleştirilmektedir. Bu gelişmeler sayesinde protezlerin ömrü 30 yıla kadar uzamaktadır” diyor. 

Kalça kırıklarından kireçlenmeye…

Kalça eklemleri, hayat kalitemiz için vazgeçilmez eklemlerden biri olarak nitelendiriliyor. Ayakta dururken istikrarda kalmayı sağlıyor, yürürken çok taraflı hareketlere müsaade veriyor ve koşma sırasında ani yüklenmeleri yumuşatarak eklemleri koruyor. Ayrıyeten, diz ile kalçalara çok ve istikrarsız yük binmesini önlüyor. Merdiven çıkmak, yürümek ve spor yapmak üzere günlük faaliyetlerimizde kalça eklemi büyük bir değer taşıyor.   Hasebiyle, kalça eklemlerinde gelişen hastalıklar yahut kırıklar yol açtıkları şiddetli ağrı ve hareket kısıtlılığı nedeniyle hayat kalitemizi önemli boyutlarda düşürebiliyor. Kalça eklemlerinde oluşan meselelerde ilaç, fizik tedavi ve ameliyat olmak üzere üç tedavi metodundan faydalanılıyor.  Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Necdet Sağlam, kalça protezi ameliyatına başvurulabilen problemleri “Kalça eklemi kireçlenmesi, doğuştan yahut sonradan oluşan kalça çıkıkları, birtakım romatizmal hastalıklar, kalça kırıkları, tümör, enfeksiyon yahut avasküler nekroz üzere sebeplerle geri dönüşsüz olan kıkırdak ve eklem bozulmaları” olarak sıralıyor.

Hastalar en çok şiddetli ağrıdan yakınıyor

Kalça eklemi hastalıklarında en sık rastlanan ve hastaları en çok rahatsız eden sorun, hareketleri kısıtlayacak şiddete ulaşabilen ağrı oluyor. Ağrı ekseriyetle kasık bölgesinde hissediliyor ve bazen dize kadar yayılabiliyor. Bununla birlikte, topallama ve eklemde hareket kısıtlılığı nedeniyle günlük aktivitelerde zorlanma üzere şikayetler de doktora başvurma sebeplerinden. Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Necdet Sağlam, hastaların şikayetlerini ekseriyetle “Kasığımda ve kalçamda ağrı var. Dizim ağrıyor, yürürken kilitleniyorum. Bazen kalçama  bir şey takılıyor, topallıyorum. Bacağım başkasına nazaran kısaldı. Tam çömelemiyor, oturamıyor ve bağdaş kuramıyorum”  gibi cümlelerle lisana getirdiklerini söylüyor. 

Protez hastaya ve hastalığa nazaran seçiliyor

Kalça protezi ameliyatı hasar gören kalça ekleminin çıkarılması ve yerine yapay eklem yerleştirme ameliyatıdır. Hangi çeşit protezin yerleştirileceği ise hastaya ve hastalığa nazaran değişiyor. Genç ve kemik kalitesi yeterli olan hastalarda çoklukla çimentosuz ve uzun ömürlü protezler tercih ediliyor. Seramik-polietilen ve seramik-seramik yüzeyli protezler en sık tercih edilen çeşitleri oluşturuyor. Standart protezlerin kâfi olmadığı ender durumlarda ise bireye özel protezler kullanmak  veya düzenlemek gerekebiliyor.  

Çok genç hastalar da ameliyat olabiliyor

Kalça protezi ameliyatı için özel bir yaş hududu bulunmuyor. Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Necdet Sağlam, kalça protezi cerrahisine karar verilirken hastanın yaşından çok eklemin durumunun dikkate alındığını belirterek, “Genellikle orta ve ileri yaş kümesinde daha çok başvuruluyor olsa da kimi hastalıklarda çok genç hastalarda da kalça protezi ameliyatı yapılmaktadır” diyor. 

Yeni kuşak protezlerin ömrü 30 yılı bulabiliyor

Son yıllarda, yeni jenerasyon protezler daha kaliteli gereçlerden yapılıyor; minimal invaziv, robotik ve navigasyon takviyeli ameliyatlar üzere hassas cerrahi teknikleri kullanılıyor. Bunların yanı sıra ağrıyı gidermeye yönelik uygulanan tedavilerdeki gelişmeler ameliyat sonrasında süratli rehabilitasyonu mümkün kılıyor, böylelikle hastalar günlük hayatlarına daha erken dönebiliyorlar. Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Necdet Sağlam,  tüm bu gelişmeler sayesinde günümüzde yeni kuşak protezlerin ömrünün 30 yıla kadar uzadığını vurgulayarak, “Hastanın yaşı, ömür üslubu, protezin kalitesi ve ameliyat tekniği protezlerin ömrünü etkileyen faktörleri oluşturmaktadır” bilgisini veriyor. 

Ameliyat sonrasında spor yapmak mümkün, ancak…

Hastalar ameliyat sonrasında sonraki gün ayağa kaldırılıyor ve yürüteç yahut koltuk değneğinin takviyesiyle, ağrının müsaade verdiği ölçüde yürütülüyor. Genel olarak, ameliyattan bir ay sonra da takviyesiz yürümeye başlayabiliyor ve  günlük ömürlerine dönüş yapabiliyorlar. Kalça protezi ameliyatı olan hastaların spor yapmalarında bir sakınca görülmese de çok ve ani yüklenmelerden kesinlikle kaçınmak gerektiği ikazında bulunan Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Necdet Sağlam, kelamlarına şöyle devam ediyor: “Ameliyattan 6 hafta sonra yüzmekte, bisiklete binmekte ve yüklerle denetimli idmanlar yapmakta bir sakınca yoktur. 3-6 ay ortasında hafif tempolu sportif aktiviteler itimatla yapılabilir.  Ancak, düşme riski yüksek olan futbol ve basketbol üzere sporlardan uzak durulması ehemmiyet taşımaktadır.”

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı