• Home
  • Ekonomi
  • Powell: Fed önümüzdeki aylarda bilanço küçültme sürecini sonlandırabilir

Powell: Fed önümüzdeki aylarda bilanço küçültme sürecini sonlandırabilir

Ekim 16, 20256 Mins Read
6

Fed Başkanı Powell, Salı günü Philadelphia’da Ulusal İşletme İktisadı Derneği tarafından düzenlenen toplantıda konuştu.

Powell, merkez bankasının niceliksel sıkılaştırma (QT) olarak bilinen bilanço küçültme programının yakında sona erebileceğini belirtti.

Fed’in yükümlülüklerinin 8 Ekim prestijiyle 6,5 trilyon dolar düzeyinde bulunduğunu belirten Powell, bu yükümlülüklerin büyük kısmını fizikî para, bankaların Fed’de tuttuğu rezervler ve Hazine Genel Hesabı’nın oluşturduğunu anlattı.

Powell, Fed’in bilançosunda varlık tarafının ise çoğunlukla hazine tahvili ve ipotek (mortgage) teminatlı menkul değerlerden oluştuğunu kaydetti.

Mart 2020’de Kovid-19 salgını ortaya çıktığında iktisadın neredeyse durduğunu ve finansal piyasaların kilitlendiğini anımsatan Powell, buna karşılık olarak Fed’in acil likidite sağlamak için çeşitli programlar başlattığını hatırlattı.

Powell, Temmuz 2020’de bu programlar aracılığıyla verilen kredilerin toplamının 200 milyar doların üzerine çıktığını, bu kredilerin birçoklarının ise şartlar istikrar kazanınca süratle geri alındığını aktardı.

O devirde tahvil piyasasının da fevkalâde bir baskı altında ve çöküşün eşiğinde olduğunu anımsatan Powell, Fed’in piyasanın fonksiyonelliğini yine sağlamak için büyük ölçekli menkul değer alımları yaptığını kaydetti.

Powell, bu alımların hanehalkı ve işletmelere kredi akışını desteklediğini ve iktisadın toparlanmasını kolaylaştıracak daha esnek finansal şartlar sağladığını söz etti.

Ancak daha sonra enflasyonun yükselişi devam edince Kasım 2021’de varlık alımlarının kademeli olarak azaltılacağını duyurduklarını belirten Powell, varlık alımlarını Mart 2022’de tamamladıklarını ve alım sürecinde Fed’in menkul değer varlıklarının 4,6 trilyon dolar arttığını kaydetti.

Powell, Haziran 2022’den bu yana aktif faiz oranı denetimini sürdürürken bilanço büyüklüğünü 2,2 trilyon dolar azaltarak GSYH’nın yüzde 35’inden yüzde 22’nin biraz altına düşürdüklerini aktardı.

Fed Başkanı Powell, “Uzun süredir planımız, rezervlerin kâfi rezerv şartlarıyla uyumlu olduğunu düşündüğümüz düzeyin biraz üzerine çıktığında bilanço küçültmeyi durdurmak. Gelecek aylarda bu noktaya yaklaşabiliriz ve bu karar için çok çeşitli göstergeleri yakından takip ediyoruz.” dedi.

Repo faizlerindeki genel artış ve makul tarihlerde daha besbelli fakat süreksiz baskılar dahil likidite şartlarının giderek sıkılaştığına dair kimi işaretler olduğunu belirten Powell, bu süreçte, 2019’da yaşanan cinsten para piyasası tansiyonlarını önlemek için temkinli bir yaklaşık izlendiğini, ayrıyeten sabit repo imkanı ve iskonto penceresi üzere araçların fonlama baskılarını denetim altına almaya ve federal fon oranını gaye aralıkta tutmaya yardımcı olacağını aktardı.

Powell, bilanço büyüklüğünü normalleştirmenin bankanın salgından evvelki bilançosuna dönmesi manasına gelmediğini, uzun vadede bilanço büyüklüğünün, salgın periyodundaki varlık alımlarından çok kamunun bankanın yükümlülüklerine olan talebi tarafından belirlendiğini tabir etti.

“İstihdama yönelik aşağı taraflı riskler artmış görünüyor”

Mevcut ekonomik şartlar ve para siyaseti görünümüne ait de değerlendirmelerde bulunan Powell, hükümetin kapanması münasebetiyle birtakım bilgilerin yayımlanmasının geciktiğini fakat halka açık ve özel daldan elde edilebilen çeşitli bilgileri nizamlı olarak incelediklerini belirtti.

Powell, “Elimizdeki bilgilere dayanarak, istihdam ve enflasyon görünümünün dört hafta evvelki eylül toplantımızdan bu yana çok fazla değişmediğini söylemek yanlışsız olur. Lakin, hükümetin kapanmasından evvel elde edilen bilgiler, ekonomik faaliyetlerin büyümesinin beklenenden biraz daha sağlam bir seyir izleyebileceğini gösteriyor.” diye konuştu.

Daha az dinamik ve biraz daha zayıf iş gücü piyasasında, istihdama yönelik aşağı taraflı risklerin artmış göründüğüne dikkati çeken Powell, eylül ayına ait resmi istihdam bilgileri gecikse de mevcut dataların hem işe almaların hem de işten çıkarmaların düşük kaldığını gösterdiğini kaydetti.

Powell, çekirdek ferdî tüketim harcamaları fiyat endeksinin ağustosta yüzde 2,9 ile yılın başına nazaran hafif arttığına değinerek, “Mevcut datalar ve anketler, mal fiyatlarındaki artışların daha çok gümrük vergilerinden kaynaklandığını, daha geniş enflasyonist baskılardan kaynaklanmadığını göstermeye devam ediyor. Bu tesirlerle dengeli olarak, kısa vadeli enflasyon beklentileri bu yıl genel olarak artarken, uzun vadeli beklentiler çoğunlukla yüzde 2’lik amacımızla uyumlu seyretmeye devam ediyor.” tabirlerini kullandı.

İstihdamdaki aşağı taraflı risklerin artmasının risk istikrarı hakkındaki değerlendirmeyi değiştirdiğini vurgulayan Powell, eylül toplantısında daha nötr bir siyaset duruşuna hakikat adım atmanın uygun olacağına karar verdiklerini anımsattı.

Powell, istihdam ve enflasyon gayeleri ortasındaki tansiyonu yönetirken, bunun siyaset açısından risksiz bir yol olmayacağının altını çizdi.

“Çok süratli hareket edersek enflasyonla çabayı yarım bırakmış oluruz”

Konuşmasının akabinde soruları da yanıtlayan Powell, tarifelerin enflasyona geçiş suratının yavaşlamasının kalıcı bir enflasyon üzere görünmesinin bir risk olacağını söz etti.

Powell, “Enflasyon hala yükseliyor, hasebiyle bu durumun daha uzun mühlet devam etme riski var. Lakin şu anda iş gücü piyasası epeyce kıymetli aşağı taraflı riskler sergiliyor.” dedi.

Enflasyon ve istihdam riskleri dengelendikçe siyasetin daha nötr bir düzeye gelmesi gerektiğini söz eden Powell, “Eğer çok süratli hareket edersek, enflasyonla çabayı yarım bırakmış oluruz ve daha sonra geri dönüp bu işi bitirmek zorunda kalırız. Şayet çok yavaş hareket edersek, istihdam piyasasında gereksiz ve acı verici kayıplar yaşanabilir. Hasebiyle, bu ikisini dengelemek üzere sıkıntı bir durumun içindeyiz.” değerlendirmesinde bulundu.

Powell, hükümetin kapanması hasebiyle yayımlanması geciken datalar yerine eyalet seviyesinde işsizlik maaşı müracaatları dataları ile ADP Araştırma Enstitüsünün istihdam raporu üzere bilgilere baktıklarını, bu mevzuda alternatif âlâ bilgiler bulunduğunu kaydetti.

Yayımlanması geciken eylül ayına ait istihdam raporunun kıymetine işaret eden Powell, “Ancak bunu almak için hala vaktimiz var. Eylül ayı enflasyon raporlarını alacağız, bu da olumlu bir gelişme.” diye konuştu.

Powell, hükümetin kapanması bir mühlet daha devam ederse, dataları, bilhassa de ekim ayı datalarını kaçırmaya başlayacaklarını belirterek, bu durumun daha da zorlaşabileceğini söyledi.

En Çok Okunanlar