Saç dökülmesi son yıllarda hem bayanlarda hem de erkeklerde giderek artan bir sorun olarak karşımıza çıkıyor. Acıbadem Kartal Hastanesi Dermatoloji Uzmanı Dr. Orkhan Bairamov, saç dökülmesinin yalnızca genetik nedenlerle değil, hayat stili ve çevresel faktörlerle de yakından alakalı olduğunu belirterek “Saçlarımız dış görünümümüze katkı sağlayan, fizikî kimliğimizi oluşturan, özgüvenimizi ve ruh halimizi direkt etkileyen en değerli estetik yapı taşlarından biridir. Sağlıklı bir bireyde günde 50-100 adet saç teli dökülmesi olağan kabul edilir ve bu sayı kadar yeni saç çıkışı olduğu için kozmetik açıdan besbelli fark görülmez. Fakat dökülmenin, bu sayının üstüne çıkması durumunda, nedenini gerçek saptamak ve tedavi gayeli dermatoloji uzmanına danışmak gerekir” diyor. Bilhassa çağdaş çağda kaçınılmaz hale gelen gerilimin de saç dökülmesini artırdığını vurgulayan Dr. Bairamov, saç dökülmesine yol açan 9 değerli etkeni ve alınması gereken tedbirleri anlattı, kıymetli ikazlar ve tekliflerde bulundu. 

• Genetik etkenler

Aile bireylerinde erken yaşta başlayan saçlarda seyrelme hikayesi varsa, bu sonraki kuşaklarda de emsal formda saçlarda dökülmeye neden olabilir. Bu erkek tipi saç dökülmesi (androjenetik alopesi) denilen durum saç dökülmesinin en sık nedenidir ve hem bayanlarda hem de erkeklerde görülebilir.

• Hormonal etkenler

Hamilelik, doğum sonrası, menopoz, polikistik over sendromu üzere nedenlere bağlı olarak saçlarda süreksiz yahut kalıcı seyrelme, dökülmeler görülebilir. Hamilelik ve doğum sonrası gelişen saç dökülmesi çoğunlukla geri dönüşlüdür. Menopoz, polikistik over sendromu olan bireylerde saçlar vakitle incelir ve kimi saç kökleri kaybolur. 

• Stres ve duygusal faktörler

Yoğun gerilim, hüzün, tasa ve duygusal çalkantılar saç köklerinin büyüme döngüsünü olumsuz etkileyerek saç dökülmesini hızlandırabilir, ani ve ağır dökülmeler gelişebilir. Dr. Orkhan Bairamov, strese bağlı saç dökülmesini önlemek için; sistemli ve kaliteli uykuya, her gün yürüyüş yahut antrenman yapmaya, müzik dinlemeye, tabiatta vakit geçirmeye, hobi edinerek zihni rahatlatmaya ve gerilimi yönetmeyi öğrenmek için gerekirse uzman takviyesi almaya itina gösterilmesi gerektiğini vurguluyor. 

• Otoimmün ve metabolik hastalıklar

Bağışıklık sistemi birtakım durumlarda kendi hücrelerine saldırabiliyor. Hipotiroidi, hipertiroidi, diyabet ve başka otoimmün hastalıklara bağlı olarak saç zayıflar, incelir ve dökülme görülebilir. Bunlar bazen genel seyrelme, dökülme üzere, bazen de saçkıran (alopesi areata) üzere görülür. 

• Yanlış beslenme ve vitamin eksikliği

Dengesiz ve yetersiz beslenme sonucunda demir, vitamin B12, folat, biotin, çinko, selenyum üzere vitamin ve minerallerin eksiklikleri saç sıhhatini direkt tesirler. Saçın yapı taşı olan keratin, kâfi besin dayanağı olmadan üretilemez. Sağlıklı saç için istikrarlı bir beslenme planı ve gerekli görülmesi halinde doktor önerisiyle düzenli vitamin kullanmak büyük değer taşır.

• Uzun periyodik açlık diyeti

Günümüzde pek çok kişi, süratli kilo vermek emeliyle bilinçsiz ve sistemsiz açlık diyetlerine başvuruyor. Lakin uzun periyodik açlık diyetleri ya da tek tip beslenme alışkanlıkları, saç dökülmesine neden olabilir ve dökülmeyi hızlandırır. Bu nedenle rastgele bir diyet programına başlamadan evvel kesinlikle bir doktora yahut beslenme uzmanına danışın ve size özel, şahsî gereksinimlerinize nazaran hazırlanmış programı uygulayın.  

• İlaç kullanımı

Bazı ilaçlar bedendeki hormon istikrarını yahut saç kökü döngüsünü bozabilir. Bilhassa kemoterapi ilaçları, antidepresanlar ve doğum denetim hapları saç kaybına neden olabilir.   Genelde bu casuslara bağlı dökülmeler ani başlangıçlı ve ağır olup çoğunlukla geri dönüşlüdür. Tedavi sona erdiğinde saçlar birden fazla vakit tekrar çıkabilir lakin birtakım durumlarda kalıcı tesirler de görülebilir.

• Yanlış bakım ve travma

Dermatoloji Uzmanı Dr. Orkhan Bairamov “Aşırı ısı (fön, düzleştirici vb), sık saç boyaması, kimyasal süreçler, sıkı saç toplama üzere uygulamalar daima yapıldığında saç kökleri zayıflar ve bu vakitle saç kaybına neden olabilir. Bu nedenle saç boyama üzere kimyasal süreçleri sınırlayın, saç kurutma makinesi, maşa ve düzleştirici üzere uygulamaları sık yapmayın ve çok ısıdan kaçının. Topuz yahut atkuyruğu üzere saça ziyan verecek modeller yerine, gevşek tarzları tercih edin.  Saçınızı tararken geniş dişli tarak kullanın ve nazik olun, kimyasal içerikli bakım eserleri yerine saçın doğal yapısını destekleyen, besleyici içerikli şampuan ve maskeleri kullanın” diyor.

• Saçlı deri hastalıkları

Saç dökülmesinin değerli nedenlerinden biri de; direkt saçlı deriyi etkileyen hastalıklardır. Saçlı derinin mantar ve bakteriyel enfeksiyonları, sedef yahut egzama üzere cilt hastalıkları saç köklerinin bulunduğu alanı iltihaplandırarak saçın sağlıklı uzamasını pürüzler. Kaşıntı, pullanma, yağlanma yahut kızarıklık üzere belirtilerle başlayan bu rahatsızlıklar vakitle saç tellerinin kökten zayıflamasına neden olarak dökülme yapabilir. Erken devirde dermatolojik müdahale ve gerçek saç derisi bakımı, saç kaybının önüne geçilmesinde kilit rol oynar. 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı