Üsküdar Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Kolu Dr. Öğr. Üyesi Burcu Etraflı, 16 Ağustos Memleketler arası Evsiz Hayvanlar Günü münasebetiyle sahipsiz hayvan meselesini ele aldı.

Evsiz hayvanlar, insan nüfusunun yüzde 10’una karşılık geliyor

Sokaklardaki milyonlarca canın her gün yüzleştiği tehlikelere dikkat çeken Dr. Öğr. Üyesi Burcu Etraflı, “Sokak hayvanları sıhhat sıkıntıları ve açlıkla gayret ederken, tıpkı vakitte trafik kazaları, makus muamele ve kimi beşerler tarafından ziyan görebilme riskiyle de karşı karşıya kalır. Dünya Sıhhat Örgütüne nazaran evsiz hayvanlar, insan nüfusunun yüzde 10’una karşılık gelmektedir. Türkiye’de ise, 6,5 milyon civarı sahipsiz köpek varlığı iddia edilmektedir. Sahipsiz sokak hayvanı popülasyonunu denetim altında tutmak için kısırlaştırma koşuldur.” dedi.

Egzotik evcil hayvanlar doğal ömründen koparılarak hayatta kalma çabası veriyor

Evcil hayvanın, insan tarafından kültüre alınmış ve eğitilmiş hayvanları, sahipsiz hayvanın (evsiz hayvan) ise barınacak yeri olmayan yahut sahibinin ya da koruyucusunun konut ve yerinin hudutları dışında bulunan ve rastgele bir sahip yahut koruyucunun denetimi ya da direkt kontrolü altında bulunmayan hayvanları tanımladığını kaydeden Dr. Öğr. Üyesi Burcu Etraflı, “Esasen, köpek yahut kedi üzere evcilleştirilmiş bir çeşidin üyesi olmayan rastgele bir hayvan, egzotik evcil hayvan tarifine girer. Bu sınıfa girenler, kaplanlar, aslanlar ve jaguarlar, örümcek maymunları, şempanzeler ve çeşitli kaplumbağa çeşitleri, papağanlar ve yılanlar da dahil olmak üzere doğal hayatından koparılarak hayatta kalma çabası vermektedir.” diye konuştu.

Kontrolsüz üreme, sahipsiz hayvan sayısının süratle artmasına neden oluyor

Türkiye’deki sokak hayvanları popülasyonu sıkıntısının, ülkede uzun müddettir devam ettiğini ve önemli bir sorun olarak kabul edilmediğini lisana getiren Dr. Öğr. Üyesi Burcu Etraflı, “Bu sorunun temel nedenleri ortasında denetimsiz üreme, terk edilme ve sahipsiz hayvanlara kâfi bakım ve müdafaa sağlanmaması yer almaktadır. Denetimsiz üreme, sahipsiz hayvan sayısının süratle artmasına neden olur. Ayrıyeten beşerler tarafından terk edilen evcil hayvanların sokaklarda yaşama gayreti, sokak hayvanlarının sayısının artmasında tesirli olur. Bunun yanı sıra insanların bir heves ile alıp sonra sokağa bıraktığı evcil hayvanlar da sokak hayvanlarını sayısının artışında kıymetli bir rol oynamaktadır.” tabirinde bulundu.

Geleneksel olmayan “evcil hayvan” sahibi olma dileğinin yaban hayatının memleketler arası ve birden fazla vakit yasadışı ticaretini körüklediğini de anlatan Dr. Öğr. Üyesi Burcu Etraflı, “Evcil hayvan ticaretine satılan birçok hayvan, yırtıcı tabiatta özgürce yaşamaya başlıyor ve birçok vakit acımasız ve insanlık dışı sistemlerle yakalanıyor. Ekseriyetle nakliye gayesiyle küçük kaplara yahut kafeslere konuyorlar ve birtakım durumlarda nefes alamıyor yahut hareket edemiyorlar.” formunda söz etti.

Satın alma sahiplen…

Sokak hayvanlarının sahiplenilmesi konusuna da işaret eden Dr. Öğr. Üyesi Burcu Etraflı, şöyle devam etti:

“Sokak hayvanlarının sahiplenilmesi üç formda karşımıza çıkmaktadır. Birincisi, insanların sokaktan gördükleri hayvanı sevip sahiplenmek isteyerek konutlarını açmasıdır. İkincisi daha çok endüstrileşmiş kentlerimizde karşılaştığımız, lokal idarelerin bakımevlerinde bulunan yahut özel kuruluşlar vasıtasıyla hayvanların fiyatsız sahiplenilmesidir. Mevzuatta lokal idarelerin süreksiz bakım konutlarında bulunan hayvanların sahiplenilmesini teşvik etmesi gerekliliği mevcutsa da öteki kurum ve kuruluşlar hatta şahısların sahiplendirme yapmasında bir yasak bulunmamaktadır. Üçüncüsü ise hayvanların satın alınması sistemiyle gerçekleşmektedir. Satın alma sahiplen özellikle ender bulunan hayvan çeşitleri için, adeta ticari kar hedefe dönen bu sistemde hayvan kaçakçılığına ve daha kacına ortak olmak yerine barınaklarda bir umut bekleyen patili dostlara el uzatılması davetinde bulunulmaktadır. Gerçekten onlar ticari mal değil, hayat arkadaşıdır. İkram değil, bir dosttur. Oyuncak değil, birer canlıdır.”

Kısırlaştırılan hayvanlar tabiatta takip edilmeli

Kısırlaştırma ve rehabilitasyonun, sahipsiz hayvan popülasyonunun denetim altına alınmasında tüm dünyada uygulanan temel bir strateji olduğunu da kaydeden Dr. Öğr. Üyesi Burcu Etraflı, “Kısırlaştırma süreci, hayvanların doğurganlık yeteneklerini ortadan kaldırarak popülasyonun artış suratını azaltır. Rehabilitasyon ise hastalıkların tedavisi, yaraların uygunlaştırılması ve hayvanların beşerlerle inançlı bir halde etkileşim kurabilmesi için değerli bir süreçtir. Ülkemizde sahipsiz evcil hayvanların popülasyon denetiminde, yakala-kısırlaştır- bırak formülü uygulanmaktadır. Hayvanların tabiata bırakıldıktan sonraki süreç takip edilmemektedir. Tabiata bırakıldıktan sonraki sürecinde sağlıklı bir formda yönetilmesi kıymetlidir.” diye konuştu.

Kalıcı tahlil için hayvan üretimi denetlenmeli

Barınak sayılarının yetersiz olduğu, kısırlaştırma konusunda yetersiz kalındığı, işçi ve kaynak yetersizliği üzere meselelerin varlığının tespit edildiğini de tabir eden Dr. Çevreli, “Ancak mevzuatlar gereği sokak hayvanlarının barınaklarda daima tutunulamayacağı açıktır. Kalıcı tahlil için hayvan üretimi denetlenmeli ve hayvan üretimi engellenmelidir. Hayvan popülasyonu bu biçimde denetim altına alınabilir. Sokak hayvanlarının barınma, beslenme, sıhhat, fizikî ve ruhsal şiddet sıkıntıları çözülmelidir. Sahipsiz hayvanlar da kayıt altına alınmalıdır.” dedi.

Hayvanlar acıyı hissedebilen canlılar

İnsanlarla bir ortada ömürlerine devam eden sokak hayvanlarının bilişsel işlevlerinin insan tipi kadar gelişmediğine işaret eden Dr. Öğr. Üyesi Burcu Etraflı, “Bu olgunlaşmamış fonksiyonlarına rağmen hayvanlar acıyı hissedebilen canlılardır. Acıyı deneyim edebilen lakin bunu beşerler üzere lisana getiremeyen bu hayvanların, muhakeme yeteneklerinin beşerlerle tıpkı düzeyde olmaması sebebiyle korunmaya ve gözetilmeye muhtaç oldukları unutulmamalıdır.” halinde kelamlarını tamamladı.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı