Her dört yetişkinden birinin ömür kalitesini düşüren kronik kabızlık, çağdaş çağın en yaygın fakat en az konuşulan sıhhat meselelerinden biri. Uzmanlara nazaran uzun müddetli kabızlık sırf fizikî bir rahatsızlık değil, tıpkı vakitte beslenme, gerilim, yetersiz su tüketimi ve hareketsiz ömrün ortak bir sonucu. İngiliz Diyetetik Derneği’nin (BDA) yayımladığı yeni rehber, bu probleme bilimsel bir bakış getiriyor ve hangi besinlerin hakikaten işe yaradığını net biçimde ortaya koyuyor. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı ve Beslenme ve Diyetetik Kısım Lideri Prof. Dr. Murat Baş, bu değerli çalışmayı kıymetlendirerek Türkiye’deki sıhhatsiz beslenme alışkanlıklarına da dikkat çekiyor.

İngiliz Diyetetik Derneği (British Dietetic Association – BDA), yetişkinlerde kronik kabızlığın diyetle idaresine ait bugüne kadarki en kapsamlı rehberi yayımladı. Rehber, 75 randomize denetimli çalışmayı (RCT) kıymetlendirerek toplam 59 bilimsel teklif ortaya koydu.
 Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı ve Beslenme ve Diyetetik Kısım Lideri Prof. Dr. Murat Baş, rehberi kıymetlendirerek “Bu çalışma, kabızlık tedavisinde bilimsel olarak hangi besinlerin, hangi dozda ve nasıl tesirli olduğunu birinci sefer bu kadar açık biçimde ortaya koyuyor” diyor. Rehberin dikkat cazip istikameti, yıllardır “iyi gelir” denilen pek çok besin teklifinin artık güçlü bilimsel bilgilerle desteklenmiş olması…

Bilimsel İspatlarla Desteklenen Öneriler

“Kabızlık için lif tüketin” demenin artık kâfi olmadığını vurgulayan Prof. Dr. Murat Baş, “Hangi lif, hangi formda ve hangi ölçüde olmalı? Bunu netleştiren bir doküman var artık elimizde. Bilhassa ‘karnıyarık otu’ olarak bilinen psyllium lifinin dışkı sıklığını ve kıvamını manalı seviyede güzelleştirdiği kanıtlandı” diyor. 

Rehbere göre psyllium takviyeleri, kabızlık tedavisinde en tesirli lif formu olarak öne çıkıyor. Bifidobacterium lactis ve Lactobacillus casei Shirota suşlarını içeren probiyotik destekler bağırsak hareketlerini düzenliyor. Magnezyum oksit takviyeleri bağırsak geçiş mühletini kısaltırken, kivi, kuru erik ve çavdar ekmeği gibi birtakım doğal besinler da semptomlarda bariz rahatlama sağlıyor. Ayrıca magnezyumdan varlıklı mineralli sular, dışkı yumuşaklığını artırarak doğal bir tahlil sunuyor. Lakin rehber, “yüksek lifli diyet” üzere genel beslenme modelleri için delilin hala sonlu olduğunu vurguluyor.

“Türkiye’de En Büyük Sorun: Hareketsizlik ve Yetersiz Lif Tüketimi”

Konuyla ilgili Türkiye’deki tabloya dikkat çeken Prof. Dr. Murat Baş, “Bizim toplumumuzda kabızlık çok yaygın lakin konuşulmayan bir sorun. En büyük nedenlerinden biri hareketsizlik, ikincisi ise yetersiz lif alımı. Günde ortalama 25–30 gram lif almamız gerekirken, Türk halkının birden fazla bunun yarısını bile tüketmiyor” biçiminde konuşuyor. 

Sebze, meyve ve tam tahıl tüketiminin azalmasının yanı sıra, hazır besinlere yönelimin bağırsak sıhhatini olumsuz etkilediğini belirten Prof. Dr. Murat Baş, “Bağırsaklarımız, yediğimiz her şeyin aynası üzeredir. İşlenmiş eserler, düşük lifli atıştırmalıklar ve yetersiz sıvı alımı, kabızlığın kronik hale gelmesinin en kıymetli nedenleri” diyor.

“Kuru Erik, Mümkünse Kivi ve Probiyotikler Günlük Rutinin Kesimi Olmalı” 

Yeni rehberin, hem sıhhat profesyonelleri hem de bireyler için uygulanabilir pratik bilgiler içerdiğini vurgulayan Prof. Dr. Murat Baş, şunları ekliyor:

“Kuru erik, kivi üzere kolay fakat tesirli meyvelerin nizamlı tüketimi, doğal lif alımını destekliyor. Ayrıyeten yanlışsız suşlardan seçilen probiyotiklerin kullanımı da artık bir moda değil, bilimsel temeli güçlü bir uygulama.”

Kabızlığın sırf beslenme değil, hayat şekliyle da direkt alakalı olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Murat Baş, “Kabızlık artık yalnızca bir sindirim sistemi sorunu değil, bir ömür biçimi göstergesi. Kâfi sıvı alımı, fizikî aktivite ve gerilim idaresi olmadan hiçbir besin tek başına mucize yaratmaz” ikazında bulunuyor.

Yeni Rehber, Diyetisyenlere Yol Gösteriyor

BDA tarafından hazırlanan bu rehber, kronik kabızlık idaresinde birinci kapsamlı, delile dayalı kaynak olma özelliğini taşıyor. Prof. Dr. Murat Baş, “Bu doküman, doktorların ve diyetisyenlerin artık ‘deneysel’ değil, ‘kanıta dayalı’ biçimde tekliflerde bulunmasını sağlayacak. Türkiye’de de misal bir rehberin hazırlanması gerekiyor” diyor.

Kronik kabızlık sadece rahatsızlık veren bir durum değil, birebir vakitte genel sıhhat göstergesi. Prof. Dr. Murat Baş, “Bağırsak sıhhati bozulduğunda, bağışıklık sisteminden ruh haline kadar pek çok sistem etkileniyor. Bu nedenle kabızlıkla gayret, sağlıklı hayatın temel taşlarından biri” diyor. 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı