Üsküdar Üniversitesi NP Etiler Tıp Merkezi Psikiyatri Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Murat Yusuf Hüseyin, anoreksiya nervozanın nedenleri, belirtileri, sıhhat riskleri ve tedavisi ile toplumdaki vücut algısının rolü hakkında açıklamalarda bulundu.

Her bir yeme bozukluğu kendine has özellikler taşır…

Hemen çabucak herkes tarafından bilinen anoreksiya nervoza dışında da çeşitli yeme bozuklukları olduğuna dikkat çeken Dr. Öğr. Üyesi Murat Yusuf Hüseyin, “En sık görülenler anoreksiya nervoza, bulimiya nervoza ve tıkınırcasına yeme bozukluğudur. Bunların dışında pika, kaçıngan/kısıtlayıcı besin alımı bozukluğu ve gece yeme sendromu da öteki yeme bozuklukları ortasında sayılabilir.” dedi.

Yeme bozukluklarının farklılıklarına değinen Hüseyin, şunları söyledi:

“Bulimiya nervoza, tıkınırcasına yeme nöbetleri ile karakterizedir. Kişi denetim kaybı yaşar, süratle yedikten sonra kusma, çok idman yahut müshil kullanımı üzere telafi davranışları gösterebilir. Bigoreksiya (kas dismorfisi), kişinin kas kütlesini artırma ve yağ oranını azaltma takıntısıdır; çoğunlukla atletlerde görülür. Drankoreksiya, kalori kısıtlaması yerine çok alkol tüketimiyle güç gereksinimini karşılama biçimidir. Diabulimiya, diyabet hastalarının insülin kullanımını kilo denetimi maksadıyla şuurlu olarak kısıtlamasıdır. Ortoreksiya nervoza, sağlıklı beslenme takıntısı ile başlar; sırf ‘temiz’ yahut ‘sağlıklı’ kabul edilen yiyecekleri tüketme konusunda çok korku vardır.”

Anoreksiya nervozada ruhsal, biyolojik ve genetik etkenlerin birlikte rol alıyor!

En sık karşılaşılan anoreksiya nervozanın ruhsal, biyolojik ve genetik boyutlarda geliştiğini tabir eden Dr. Öğr. Üyesi Murat Yusuf Hüseyin, “Kişiler duygusal ve fizikî muhtaçlıklarını ayırt etmekte zorlanır. Erken periyot bağlanma meseleleri, ebeveyn tavırları, düşük öz hürmet ve olumsuz hayat olayları yeme patolojisine taban hazırlar. Çok denetim ve kimlik eforu, çok zayıf olma uğraşıyla sonuçlanabilir.” dedi.

Biyolojik olarak anoreksiya hastalarının beyin görüntüleme çalışmalarında serebral atrofi ve ventriküllerde genişleme olduğunun ortaya çıktığını kaydeden Hüseyin, genetik bakımından da yapılan ikiz çalışmalarına nazaran anoreksiya nervoza kalıtsallığının yüzde 28 ila 74 ortasında değiştiğine dikkat çekti.

Anoreksiya nervoza önemli fizikî ve ruhsal tesirler yaratır…

Anoreksiya nervozanın kişinin aynadaki yansıması ile gerçek görünümü ortasında uçurum oluşturduğunu vurgulayan Dr. Öğr. Üyesi Murat Yusuf Hüseyin, “Kişi kendini olduğundan çok daha kilolu görür. Bu algı, kilo alma korkusunu artırır ve sıhhatsiz yeme alışkanlıklarına yol açar.” dedi.

Sürekli ‘yeterince ince değilsin’ fikrinin, kişinin toplumsal ortamlardan kaçmasına, yemek yemekten suçluluk duymasına ve kendini daima denetim etme gereksinimine neden olduğunu lisana getiren Hüseyin, “Genellikle 12–25 yaş aralığındaki genç bayanlarda daha sık görülür, lakin erkeklerde ve öteki yaş kümelerinde da rastlanabilir. Çocukluk ve ileri yaşta da ortaya çıkabilir. Anoreksiya nervoza önemli fizikî ve ruhsal tesirler yaratır. Kalp ritmi düzensizlikleri, düşük tansiyon, kas kaybı, kemik yoğunluğunda azalma, hormonal dengesizlikler sık görülür. Uzun periyodik beslenme eksikliği organ yetmezliğine ve ölümcül sonuçlara yol açabilir.” açıklamasını yaptı.

Çeşitli vücut tiplerinin olağanlaştırılması önemli!

Anoreksiya nervozanın multidisipliner bir yaklaşım gerektirdiğinin altını çizen Dr. Öğr. Üyesi Murat Yusuf Hüseyin, “Beslenme nizamı oluşturulmalı, gerekirse hastane yatışı uygulanmalı. Bilişsel davranışçı terapi (BDT) ile olumsuz niyet ve inançlar değiştirilmeli. Küme terapisi ve yakın etrafın dayanağı güzelleşmeyi hızlandırır. Kişinin sağlıklı vücut algısı kazanması, sağlıklı beslenme alışkanlıkları geliştirmesi ve kendine şefkat göstermesi desteklenmeli.” dedi.

Toplumdaki hoşluk ve ülkü beden algısının anoreksiya nervozayı tetikleyebildiğine işaret eden Hüseyin, kelamlarını şöyle tamamladı:

“Medya ve toplumsal medyada daima idealize edilen vücut imajları, bilhassa gençlerin kendilerini diğerleriyle kıyaslamasına ve sıhhatsiz davranışlara yönelmesine neden olur. Toplumsal kabul isteğiyle sıhhatsiz diyetler ve çok kilo denetimi ortaya çıkabilir. Bu nedenle toplumsal farkındalığın artırılması, sağlıklı vücut imajlarının medya ve toplumsal platformlarda temsil edilmesi ve çeşitli vücut tiplerinin olağanlaştırılması önemlidir.” 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı